Πρώιμες ενδείξεις για αυτισμό στα μωρά: Οδηγός για γονείς

Η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ) είναι μια νευροαναπτυξιακή κατάσταση που χαρακτηρίζεται από προκλήσεις στην κοινωνική αλληλεπίδραση, την επικοινωνία και από περιορισμένες και επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές. Η έγκαιρη ανίχνευση του αυτισμού είναι ζωτικής σημασίας, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε έγκαιρη παρέμβαση, η οποία είναι γνωστό ότι βελτιώνει σημαντικά τα αποτελέσματα. Αυτός ο οδηγός έχει ως στόχο να παράσχει στους γονείς μια λεπτομερή κατανόηση των πρώιμων ενδείξεων για αυτισμό στα μωρά.

Κατανόηση της διαταραχής του φάσματος του αυτισμού

Ο αυτισμός είναι μια κατάσταση φάσματος, που σημαίνει ότι εκδηλώνεται διαφορετικά σε κάθε άτομο. Ο όρος "φάσμα" περιλαμβάνει ένα εύρος συμπτωμάτων και επιπέδων σοβαρότητας, από ήπια έως σοβαρά. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία (APA), τα συμπτώματα της ΔΑΦ εμφανίζονται συνήθως κατά την πρώιμη αναπτυξιακή περίοδο (πριν από την ηλικία των τριών ετών).

1: Έλλειψη οπτικής επαφής

Περιγραφή και σημασία
Ένα από τα πρώτα σημάδια της ΔΑΦ είναι η έλλειψη οπτικής επαφής. Περίπου από την ηλικία των 2 έως 3 μηνών, τα τυπικά αναπτυσσόμενα βρέφη αρχίζουν να διατηρούν οπτική επαφή. Τα μωρά με ΔΑΦ, ωστόσο, μπορεί να αποφεύγουν εντελώς την οπτική επαφή ή να μην κοιτούν τους φροντιστές τους με συνέπεια.

Επιστημονική ανάλυση
Οι Jones και Klin (2013) διαπίστωσαν ότι η μείωση της οπτικής επαφής είναι παρατηρήσιμη σε βρέφη ηλικίας μόλις 2 μηνών που αργότερα διαγιγνώσκονται με αυτισμό. Η οπτική επαφή είναι ζωτικής σημασίας για την πρώιμη ανάπτυξη της κοινωνικής επικοινωνίας και η απουσία της μπορεί να υποδηλώνει προβλήματα με την κοινωνική δέσμευση.

2: Περιορισμένη χρήση χειρονομιών

Περιγραφή και σημασία
Μέχρι τους 9 με 12 μήνες, τα βρέφη συνήθως αρχίζουν να χρησιμοποιούν χειρονομίες όπως το δείξιμο ή το κούνημα για να επικοινωνήσουν. Τα βρέφη με αυτισμό μπορεί να δείχνουν περιορισμένη χρήση αυτών των χειρονομιών ή να μην τις χρησιμοποιούν για να εκφράσουν ενδιαφέρον ή ανάγκες.

Επιστημονική προοπτική
Οι Watson et al. (2013) τόνισαν τη σημασία των χειρονομιών στην πρώιμη ανάπτυξη. Οι καθυστερήσεις ή οι ανωμαλίες στις χειρονομίες αποτελούν πρώιμους δείκτες της ΔΑΦ, καθώς οι χειρονομίες είναι θεμελιώδεις για τη μη λεκτική επικοινωνία.

3: Καθυστερημένη φλυαρία ή φώνηση

Επισκόπηση
Τα τυπικά αναπτυσσόμενα βρέφη αρχίζουν να φλυαρούν γύρω στους 6 μήνες. Στα βρέφη με αυτισμό, μπορεί να υπάρχουν καθυστερήσεις στη φλυαρία ή μειωμένη ποικιλία ήχων φλυαρίας.

Ερευνητικές γνώσεις
Οι Patten et al. (2014) παρατήρησαν ότι τα βρέφη που διαγνώστηκαν αργότερα με ΔΑΦ παρουσίαζαν διαφορές στα μοτίβα φωνητικής σε σύγκριση με τα βρέφη τυπικής ανάπτυξης. Η φλυαρία είναι μια πρώιμη μορφή επικοινωνίας και οι καθυστερήσεις μπορεί να είναι προάγγελος μεταγενέστερων δυσκολιών λόγου και ομιλίας.

4: Δεν ανταποκρίνεται στο όνομα

Περιγραφή
Μέχρι τους 6 με 9 μήνες, τα περισσότερα βρέφη ανταποκρίνονται στα ονόματά τους. Τα βρέφη με ΔΑΦ μπορεί να φαίνονται να μην ανταποκρίνονται ή να ανταποκρίνονται ασυνεχώς όταν καλούνται τα ονόματά τους.

Ανάλυση με βάση την έρευνα
Οι Dawson et al. (2002) διαπίστωσαν ότι τα βρέφη με ΔΑΦ είχαν λιγότερες πιθανότητες να προσανατολίζονται στα ονόματά τους, ένα βασικό σημάδι των διαφορών στην κοινωνική επικοινωνία.

5: Φτωχή κοινή προσοχή

Επεξήγηση
Η κοινή προσοχή αναφέρεται στην ικανότητα να μοιράζονται την εστίαση σε ένα αντικείμενο ή γεγονός με ένα άλλο άτομο και συνήθως αναπτύσσεται μέχρι τους 14 μήνες. Τα βρέφη με αυτισμό μπορεί να παρουσιάζουν δυσκολίες στην κοινή προσοχή, όπως το να μην ακολουθούν τις υποδείξεις του φροντιστή ή να μην κοιτούν εκεί που κοιτούν οι άλλοι.

Ερευνητικά ευρήματα
Οι Morales et al. (2000) κατέδειξαν ότι τα ελλείμματα στην κοινή προσοχή είναι από τα πρώτα σημάδια της ΔΑΦ, καθώς η κοινή προσοχή είναι ζωτικής σημασίας για την κοινωνική μάθηση και την ανάπτυξη της επικοινωνίας.

6: Ασυνήθιστες αντιδράσεις σε αισθητηριακά ερεθίσματα

Επισκόπηση
Οι άτυπες αντιδράσεις σε αισθητηριακά ερεθίσματα είναι συχνές στα βρέφη με ΔΑΦ. Αυτό μπορεί να εκδηλωθεί ως υπερευαισθησία ή υποευαισθησία σε ήχους, φώτα, υφές ή άλλες αισθητηριακές εισροές.

Επιστημονικά στοιχεία
Οι Baranek et al. (2007) σημείωσαν ότι οι ασυνήθιστες αισθητηριακές συμπεριφορές κατά το πρώτο έτος της ζωής μπορεί να είναι προγνωστικές για τη διάγνωση της ΔΑΦ. Τα προβλήματα αισθητηριακής επεξεργασίας μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την άνεση και την ικανότητα ενός βρέφους να εμπλακεί με το περιβάλλον του.

7: Περιορισμένο κοινωνικό χαμόγελο

Περιγραφή
Το κοινωνικό χαμόγελο είναι ένα αναπτυξιακό ορόσημο που συνήθως εμφανίζεται γύρω στους 6 μήνες της ηλικίας. Τα βρέφη με ΔΑΦ μπορεί να δείχνουν λιγότερο συχνό κοινωνικό χαμόγελο ή να μην ανταποδίδουν τα χαμόγελα κατά τη διάρκεια των αλληλεπιδράσεων.

Ερευνητική βάση
Οι Ozonoff et al. (2010) διαπίστωσαν ότι τα βρέφη που αργότερα διαγνώστηκαν με ΔΑΦ εμφάνιζαν λιγότερο κοινωνικό χαμόγελο κατά τον πρώτο χρόνο της ζωής τους. Το κοινωνικό χαμόγελο είναι ένας πρώιμος δείκτης κοινωνικού ενδιαφέροντος και ευχαρίστησης ως απάντηση στις ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις.

8: Επαναλαμβανόμενες κινήσεις

Επισκόπηση
Οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις ή συμπεριφορές, όπως το κούνημα, το χτύπημα των χεριών ή η περιστροφή αντικειμένων, μπορεί να αποτελούν πρώιμα σημάδια ΔΑΦ. Αυτές οι συμπεριφορές είναι συχνά πιο αξιοσημείωτες καθώς το βρέφος μεγαλώνει.

Υποστηρικτικές μελέτες
Οι Wetherby et al. (2004) αναφέρουν ότι οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις είναι παρατηρήσιμες σε μικρά παιδιά με ΔΑΦ και αποτελούν μέρος των διαγνωστικών κριτηρίων της διαταραχής. Αυτές οι συμπεριφορές μπορεί να είναι καταπραϋντικές για το παιδί, αλλά μπορεί επίσης να υποδηλώνουν έλλειψη εμπλοκής με το περιβάλλον.

9: Μειωμένο ενδιαφέρον για διαδραστικά παιχνίδια

Επεξήγηση
Τα διαδραστικά παιχνίδια όπως το κρυφτό είναι απαραίτητα για την κοινωνική ανάπτυξη. Τα βρέφη με ΔΑΦ μπορεί να δείχνουν λιγότερο ενδιαφέρον για τέτοιου είδους παιχνίδια, μια πρώιμη ένδειξη δυσκολιών κοινωνικής εμπλοκής.

Στοιχεία από την έρευνα
Οι Charman et al. (1997) τόνισαν ότι το μειωμένο ενδιαφέρον για κοινωνικά παιχνίδια παρατηρείται συχνά σε βρέφη που αργότερα διαγνώστηκαν με ΔΑΦ. Η εμπλοκή σε τέτοια παιχνίδια είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη της κοινής προσοχής και της κοινωνικής αμοιβαιότητας.

10: Ακανόνιστο μοτίβο σίτισης και ύπνου

Περιγραφή
Ενώ τα ακανόνιστα πρότυπα σίτισης και ύπνου μπορεί να είναι κοινά σε πολλά βρέφη, επίμονα προβλήματα σε αυτούς τους τομείς παρατηρούνται μερικές φορές σε βρέφη με ΔΑΦ. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν δυσκολίες στη μετάβαση σε στερεές τροφές ή ακανόνιστες συνήθειες ύπνου.

Ερευνητικά ευρήματα
Οι Johnson et al. (2007) ανέφεραν ότι οι δυσκολίες σίτισης και ύπνου είναι πιο διαδεδομένες στα βρέφη που διαγιγνώσκονται αργότερα με ΔΑΦ. Η τακτική σίτιση και ο ύπνος είναι απαραίτητα για την υγιή ανάπτυξη και οι διαταραχές σε αυτούς τους τομείς μπορεί να είναι ενδεικτικές ευρύτερων αναπτυξιακών προβλημάτων.

Η πρώιμη παρέμβαση και η σημασία της

Ο έγκαιρος εντοπισμός αυτών των κόκκινων σημαιών μπορεί να οδηγήσει σε έγκαιρη παρέμβαση, η οποία είναι γνωστό ότι βελτιώνει σημαντικά τα αποτελέσματα. Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να ενισχύσει τις γλωσσικές, κοινωνικές και γνωστικές δεξιότητες, εκμεταλλευόμενη την πλαστικότητα του εγκεφάλου στην πρώιμη παιδική ηλικία.

Ο ρόλος της έγκαιρης παρέμβασης
Έρευνα των Dawson et al. (2010) έδειξε ότι οι πρώιμες συμπεριφορικές παρεμβάσεις μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικές βελτιώσεις στις γνωστικές και προσαρμοστικές συμπεριφορές. Όσο νωρίτερα γίνεται η παρέμβαση, τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα όσον αφορά τη γλώσσα, τις κοινωνικές δεξιότητες και τη συμπεριφορά.

Ο ρόλος των γονέων στην έγκαιρη ανίχνευση
Οι γονείς διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην έγκαιρη ανίχνευση. Η εξοικείωση με αυτές τις κόκκινες σημαίες επιτρέπει στους γονείς να ζητούν έγκαιρα επαγγελματική συμβουλή, οδηγώντας σε έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση.

Συνεργασία με τους επαγγελματίες της υγειονομικής περίθαλψης
Εάν οι γονείς παρατηρήσουν κάποιο από αυτά τα πρώιμα σημάδια, θα πρέπει να συμβουλευτούν επαγγελματίες υγείας που ειδικεύονται στην ανάπτυξη του παιδιού. Οι παιδίατροι μπορούν να διεξάγουν αναπτυξιακές εξετάσεις και, εάν είναι απαραίτητο, να παραπέμπουν σε εξειδικευμένες διαγνωστικές υπηρεσίες.

Ο ρόλος της γενετικής και του περιβάλλοντος στον αυτισμό

Αν και η αναγνώριση των πρώιμων κόκκινων σημαιών είναι κρίσιμη, είναι εξίσου σημαντικό για τους γονείς να κατανοήσουν τους υποκείμενους παράγοντες που συμβάλλουν στη ΔΑΦ. Οι γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του αυτισμού.

Γενετικοί παράγοντες
Η γενετική προδιάθεση αποτελεί σημαντική συνιστώσα στην ανάπτυξη της ΔΑΦ. Μελέτες έχουν εντοπίσει διάφορα γονίδια που σχετίζονται με τον αυτισμό, αν και κανένα μεμονωμένο γονίδιο δεν ευθύνεται για την πλειονότητα των περιπτώσεων. Η κληρονομικότητα του αυτισμού, όπως προκύπτει από μελέτες διδύμων, υποδηλώνει μια ισχυρή γενετική συνιστώσα.

Περιβαλλοντικές επιδράσεις
Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες κατά τα προγεννητικά στάδια και τα πρώτα στάδια της ζωής θεωρούνται επίσης σημαντικοί. Σε αυτούς περιλαμβάνονται η ηλικία των γονέων κατά τη σύλληψη, οι επιπλοκές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της γέννησης και η έκθεση στην πρώιμη παιδική ηλικία σε ορισμένες περιβαλλοντικές τοξίνες.

Παρακολούθηση αναπτυξιακών ορόσημων

Οι γονείς θα πρέπει να παρακολουθούν στενά τα αναπτυξιακά ορόσημα του βρέφους τους. Οι αποκλίσεις από την τυπική αναπτυξιακή πορεία μπορεί να αποτελούν πρώιμους δείκτες ΔΑΦ ή άλλων αναπτυξιακών διαταραχών.

Σημασία των αναπτυξιακών ορόσημων
Τα αναπτυξιακά ορόσημα χρησιμεύουν ως σημεία ελέγχου για την αξιολόγηση της ανάπτυξης ενός παιδιού σε τομείς όπως οι κινητικές δεξιότητες, η γλώσσα και η επικοινωνία, οι κοινωνικές δεξιότητες και οι γνωστικές ικανότητες. Η έγκαιρη ανίχνευση καθυστερήσεων στην επίτευξη αυτών των ορόσημων μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω αξιολόγηση.

Τακτικές παιδιατρικές εξετάσεις
Οι τακτικές εξετάσεις με παιδίατρο είναι ζωτικής σημασίας. Οι παιδίατροι μπορούν να παρακολουθούν την ανάπτυξη του παιδιού και να παρέχουν καθοδήγηση εάν υπάρχουν ανησυχίες για αυτισμό ή άλλα αναπτυξιακά ζητήματα.

Στρατηγικές αλληλεπίδρασης 

Οι γονείς μπορούν να χρησιμοποιήσουν διάφορες στρατηγικές για να ενθαρρύνουν την αλληλεπίδραση και τη δέσμευση, οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για την κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη των βρεφών.

Ενθάρρυνση της οπτικής επαφής
Η ήπια ενθάρρυνση της οπτικής επαφής μέσω παιγνιώδους δραστηριότητας και κατά τη διάρκεια της καθημερινής ρουτίνας μπορεί να είναι ευεργετική. Ωστόσο, είναι σημαντικό να είστε υποστηρικτικοί και όχι πιεστικοί, καθώς ορισμένα παιδιά με ΔΑΦ μπορεί να βρίσκουν τη συνεχή οπτική επαφή άβολη.

Χρήση χειρονομιών και μη λεκτικής επικοινωνίας
Η εισαγωγή και η έμφαση στις χειρονομίες, όπως το δείξιμο και το κούνημα, μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη δεξιοτήτων μη λεκτικής επικοινωνίας. Οι χειρονομίες αποτελούν συχνά εφαλτήριο για τη λεκτική επικοινωνία.

Αντιμετώπιση αισθητηριακών ευαισθησιών
Η κατανόηση και η προσαρμογή στις αισθητηριακές ευαισθησίες είναι σημαντική για τα βρέφη που παρουσιάζουν ασυνήθιστες αντιδράσεις σε αισθητηριακά ερεθίσματα.

Δημιουργία περιβάλλοντος φιλικού προς τις αισθήσεις
Η δημιουργία ενός φιλικού προς τις αισθήσεις περιβάλλοντος που να ανταποκρίνεται στις συγκεκριμένες αισθητηριακές προτιμήσεις ενός βρέφους μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της δυσφορίας και της δυσφορίας. Αυτό περιλαμβάνει την προσοχή σε παράγοντες όπως ο φωτισμός, τα επίπεδα θορύβου και οι απτικές αισθήσεις στο περιβάλλον του βρέφους.

Συμπέρασμα

Η έγκαιρη αναγνώριση των κόκκινων σημαιών για διαταραχή του αυτιστικού φάσματος στα μωρά είναι ένα κρίσιμο βήμα για τους γονείς και τους φροντιστές. Ενώ κάθε παιδί αναπτύσσεται με τον δικό του ρυθμό, η επίγνωση αυτών των σημείων μπορεί να οδηγήσει σε έγκαιρη αξιολόγηση και παρέμβαση, παρέχοντας τις καλύτερες ευκαιρίες για υποστήριξη και ανάπτυξη. Είναι σημαντικό να συνεργάζεστε στενά με τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης για την παρακολούθηση της ανάπτυξης και την πρόσβαση στους κατάλληλους πόρους και την υποστήριξη.

Πρωτότυπο περιεχόμενο από την συγγραφική ομάδα του Upbility. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του παρόντος άρθρου, στο σύνολό του ή τμημάτων του, χωρίς την αναφορά στον εκδότη. 

Best Seller Βιβλία για τον Αυτισμό:

• Πρόγραμμα ενίσχυσης επικοινωνιακών και κοινωνικών δεξιοτήτω
• Αναγνώριση, Έκφραση & Ρύθμιση Συναισθημάτων | ΒΑΣΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟBest Seller Βιβλία Ψυχολογίας:
• ΕΙΚΟΝΟΚΑΡΤΕΣ | Αναπτύσσοντας την Ενσυναίσθηση

Μπορεί επίσης να σας ενδιαφέρουν:

• Εναντιωματική Προκλητική Διαταραχή / Oppositional Defiant Disorder - ODD 
• Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή σε παιδιά κι εφήβους
• Σύνδρομο Tourette 
• Δυσφορία φύλου 
• Κατάθλιψη σε παιδιά και εφήβους

Παραπομπές:

• Baranek, G.T., Boyd, B.A., Poe, M.D., David, F.J., & Watson, L.R. (2007). Hyperresponsive sensory patterns in young children with autism, developmental delay, and typical development. American Journal on Mental Retardation, 112(4), 233-245.
• Charman, T., Swettenham, J., Baron-Cohen, S., Cox, A., Baird, G., & Drew, A. (1997). Infants with autism: An investigation of empathy, pretend play, joint attention, and imitation. Developmental Psychology, 33(5), 781.
• Dawson, G., Rogers, S., Munson, J., Smith, M., Winter, J., Greenson, J., Donaldson, A., & Varley, J. (2010). Randomized, controlled trial of an intervention for toddlers with autism: The Early Start Denver Model. Pediatrics, 125(1), e17-e23.
• Johnson, C. P., Myers, S. M., & the Council on Children with Disabilities. (2007). Identification and evaluation of children with autism spectrum disorders. Pediatrics, 120(5), 1183-1215.
• Jones, W., & Klin, A. (2013). Attention to eyes is present but in decline in 2-6-month-old infants later diagnosed with autism. Nature, 504(7480), 427-431.
• Ozonoff, S., Iosif, A. M., Baguio, F., Cook, I. C., Hill, M. M., Hutman, T., Rogers, S. J., Rozga, A., Sangha, S., Sigman, M., Steinfeld, M. B., & Young, G. S. (2010). A prospective study of the emergence of early behavioral signs of autism. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 49(3), 256-266.e1-2.
• Patten, E., Watson, L. R., & Baranek, G. T. (2014). Temporal-spatial dynamics of early infant vocalizations and actions during dyadic interactions. Infant Behavior and Development, 37(1), 52-68.
• Wetherby, A. M., Woods, J., Allen, L., Cleary, J., Dickinson, H., & Lord, C. (2004). Early indicators of autism spectrum disorders in the second year of life. Journal of Autism and Developmental Disorders, 34(5), 473-493.
• Watson, L. R., Baranek, G. T., Crais, E. R., Reznick, J. S., Dykstra, J., & Perryman, T. (2013). The first year inventory: Retrospective parent responses to a questionnaire designed to identify one-year-olds at risk for autism. Journal of Autism and Developmental Disorders, 43(4), 921-932.
• Morales, M., Mundy, P., Delgado, C. E., Yale, M., Messinger, D., Neal, R., & Schwartz, H. K. (2000). Responding to joint attention across the 6- through 24-month age period and early language acquisition. Journal of Applied Developmental Psychology, 21(3), 283-298.