Τι είναι η Ειδική Γλωσσική Διαταραχή (ΕΓΔ);
Η ειδική γλωσσική διαταραχή είναι η ασυνήθιστη για την ηλικία του πάσχοντος παιδιού καθυστέρηση να αναπτυχθεί σε γλωσσολογικούς, εκφραστικούς και αντιληπτικούς τομείς. Χαρακτηριστικό σύμπτωμα της διαταραχής είναι η αργή εξέλιξη και ανάπτυξης της ομιλίας και της έκφρασης του παιδιού, με μέτρο σύγκρισης πάντα τους συνομηλίκους του. Το παιδί ουσιαστικά αδυνατεί να εκφράσει και να αντιληφθεί επαρκώς την γλώσσα σε οποιαδήποτε μορφή της.
Σημαντικό παράγοντα της Ειδικής Γλωσσικής Διαταραχής αποτελεί το χαρακτηριστικό ότι σε αυτή την δυσλειτουργία δεν εμπλέκεται κάποια άλλη διαταραχή. Αυτή την διαφοροποίηση δηλώνει εξάλλου και ο όρος "ειδική", ο οποίος ανταποκρίνεται στο γεγονός ότι οποιοδήποτε σύμπτωμα Ειδικής Γλωσσικής Διαταραχής συνδέεται αποκλειστικά με αυτήν και όχι με άλλες διαταραχές που θα μπορούσαν να το προκαλούν - όπως ο αυτισμός, η δυσλεξία ή η νοητική καθυστέρηση.
Ποια είναι τα αίτια της Ειδικής Γλωσσικής Διαταραχής;
Το τοπίο στο αιτιολογικό κομμάτι των Ειδικών Γλωσσικών διαταραχών είναι λίγο αμφιλεγόμενο. Οι πιο διάσημες προσεγγίσεις υποστηρίζουν ότι ρόλο παίζουν γενετικοί παράγοντες οι οποίοι καθορίζουν την εξέλιξη του παιδιού στην διαταραχή. Άλλες, υποστηρίζουν πως τα αίτια βασίζονται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες - κυρίως οικογενειακούς, κοινωνικούς, γνωστικούς (έλλειψη κατάλληλων για την ηλικία εκπαιδευτικών ερεθισμάτων). Τέλος, υπάρχει και ένα μοντέλο το οποίο υποστηρίζει πως υπάρχει η γενετική προδιάθεση και την εκδήλωση θα καθορίσουν περιβαλλοντικοί παράγοντες.
Ποια είναι τα συμπτώματα της Ειδικής Γλωσσικής Διαταραχής;
Γίνεται κατηγοριοποίηση των συμπτωμάτων, οπότε όποια και να είναι η συνέπεια της Ειδικής Γλωσσικής Διαταραχής στη ζωή του παιδιού, αυτή υπάγεται στις παρακάτω 4 κατηγορίες:
- Φωνολογικές δυσκολίες
- Σημασιολογικές δυσκολίες
- Πραγματολογικές δυσκολίες
- Συντακτικές δυσκολίες
Στο παιδί συνήθως προκαλείται σύγχυση στο να τοποθετεί σωστά, να μην παραλείπει, να μην μπερδεύει και να μην αντικαθιστά διάφορα φωνήματα ενώ μιλάει. Συχνά δεν προφέρονται σωστά οι φθόγγοι και δεν υπάρχει καθαρή ομιλία ή καθαρή ροή λόγου. Πολλές φορές μπορεί να παρατηρήσουμε και δυσκολίες στην χρονική έκφραση και αντίληψη με όρους όπως "χθες", "αύριο", "πριν", "μετά". Π.χ.: "Φάγαμε αύριο", "Θα φύγαμε πριν"
Το παιδί συγχέει τις καταστάσεις και το επίπεδο λόγου που απαιτείται στην κάθε μια. Υπάρχει ανικανότητα στο να μπορεί να μιλάει πιο σεμνά εκεί που πρέπει και να εκφράζεται γενικά ανάλογα με τις περιστάσεις. Αυτό που γίνεται αντιληπτό είναι συνήθως μια ανώριμη εικόνα, με γνώμονα πάντα το ηλικιακό επίπεδο του παιδιού. Δεν μπορεί να κατανοήσει εύκολα άλλους χρόνους πέρα από τον ενεστώτα και ως αποτέλεσμα υπάρχουν δυσκολίες στην ανάκληση παρελθοντικών γεγονότων ή καταστάσεων.
Σε αυτήν την κατηγορία Ειδικής Μαθησιακής δυσκολίας, το παιδί δεν αντιλαμβάνεται το τι του ζητείται, όσων αφορά τον λόγο του κάθε φορά. Μπορεί να του ζητηθεί να δώσει οδηγίες για κάτι και να αποκριθεί με κάτι εντελώς άσχετο ή να του γίνει μια ερώτηση και να μην απαντήσει ή αντί για απάντηση να αρχίσει να λέει κάτι άλλο. Πολλές φορές επίσης δεν είναι δυνατή η διατήρηση ενός θέματος συζήτησης και υπάρχει ανικανότητα στο να υπάρχει λόγος σαφής και συγκεκριμένος.
Αυτό, κυρίως θα προκαλέσει προβλήματα σε μεγαλύτερες ηλικίες όπου σαν μαθητής ή ενήλικας το άτομο θα κληθεί να επιχειρηματολογήσει και να αιτιολογήσει.
Σε αυτήν την κατηγορία Ειδικών Γλωσσών Διαταραχών διακρίνουμε κυρίως φτωχό λόγο όσων αφορά την σύνταξη, την γραμματική και το λεξιλόγιο. Οι προτάσεις του παιδιού είναι συνήθως μικρές και με εξαιρετικά απλή δομή (Υποκείμενο - Ρήμα - Αντικείμενο), ενώ έχουν το χαρακτηριστικό ότι είναι όλες τοποθετημένες σε παροντικούς χρόνους. Η γραμματική που θα χρησιμοποιήσει το παιδί είναι επίσης απλή, καθώς και το ίδιο το παιδί θα δυσκολευτεί να κατανοήσει σύνθετη γραμματική όταν την ακούσει. Στο λεξιλόγιο, το πρόβλημα που υπάρχει είναι στην εμπλούτισή του και στην αφομοίωση νέων όρων.
Σε μεταγενέστερο στάδιο, και αφού υπάρξει για κάποιο καιρό, οποιαδήποτε Ειδική Γλωσσική Διαταραχή καταλήγει σε αρνητικές επιπτώσεις προσωπικού επιπέδου για το παιδί όπως ο κοινωνικός αποκλεισμός από συνομηλίκους, η χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση, ο παραγκωνισμός, συναισθηματικές διαταραχές κ.α.
Πως γίνεται η διάγνωση της γλωσσικής διαταραχής;
Εκτιμήσεις για την Ειδική Γλωσσική Διαταραχή καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι παιδιά προσχολικής ηλικίας κάτω δύο ετών έχουν 10% πιθανότητα να πάσχουν από μια ΕΓΔ. Ωστόσο, για την εγκυρότητα του αποτελέσματος, θα ήταν προτιμότερο να γίνει διάγνωση μετά τα τέσσερα έτη, καθώς το παιδί αναπτύσσεται γλωσσικά και νοητικά από την φύση του πράγμα που σημαίνει ότι μια διάγνωση στα τέσσερα υπερισχύει μιας στα δύο. (Οι αριθμοί αποτελούν κατά προσέγγιση παραδείγματα)
Η διάγνωση της Ειδικής Γλωσσικής Διαταραχής γίνεται σύμφωνα με κριτήρια εξ’ αποκλεισμού (Watson, 1994).
Ο λογοθεραπευτής έρχεται σε επαφή με το παιδί με σκοπό την συλλογή γλωσσικού δείγματος (Συνομιλία με το παιδί ουσιαστικά) και μέσω αυτού γίνεται αξιολόγηση και διάγνωση - δεδομένου πάντα ότι δεν υπάρχει κάποια άλλη διαταραχή στο παρασκήνιο, ενώ αν υπάρχει λειτουργούμε αφαιρετικά και αποκλείουμε την Ειδική Γλωσσική Διαταραχή από το σκόπευτρο.
copyright Upbility 2021
Μπορεί να σας ενδιαφέρουν τα παρακάτω άρθρα:
- Δραστηριότητες για την ανάπτυξη της φωνολογικής επίγνωσης/ενημερότητας.
- Τι είναι η φωνολογική επίγνωση ή φωνολογική ενημερότητα;
- Λογοθεραπεία: τι είναι και ποιος τη χρειάζεται
- Φωνολογική Επίγνωση: Ο Δρόμος Προς τη Γραφή και την Ανάγνωση
Πρόταση Υλικού για Φωνολογική Επίγνωση:
- Άτυπη Δοκιμασία Φωνολογικής Επίγνωσης
- Άτυπη Δοκιμασία Αξιολόγησης Άρθρωσης Φωνημάτων
- Γλωσσική Επεξεργασία – Κατανόηση
Πρόταση Ειδικών Σεμιναρίων:
