Δυσκολεύεται το παιδί σας να ακολουθήσει οδηγίες, να ολοκληρώσει δοκιμασίες και να κατανοήσει την ομιλία; Συγχέει, συχνά, απλές λέξεις ή τους αλλάζει σειρά; Αν ναι, τότε ίσως πάσχει από διαταραχή ακουστικής επεξεργασίας (ΔΑΕ).
Εκτιμάται ότι η διαταραχή ακουστικής επεξεργασίας (ΔΑΕ) πλήττει έως και το 10% των παιδιών. Επηρεάζει κάθε τομέα της ζωής τους, από τη σχολική επίδοση μέχρι τις φιλίες τους. Ας εξετάσουμε προσεκτικά τα συμπτώματα και τους τρόπους αντιμετώπισης της ΔΑΕ.
Τι είναι η διαταραχή ακουστικής επεξεργασίας (ΔΑΕ);
Η διαταραχή ακουστικής επεξεργασίας (ΔΑΕ) αφορά ακουστικό έλλειμμα που επηρεάζει την κατανόηση και την επικοινωνία. Δεν συνδέεται με την ευφυΐα, τη μνήμη ή τις γλωσσικές διαταραχές.
Τα άτομα με ΔΑΕ δυσκολεύονται να επεξεργαστούν, να ερμηνεύσουν και να κατανοήσουν την ομιλία. Στους παράγοντες κινδύνου συγκαταλέγονται το οικογενειακό ιστορικό, οι εγκεφαλικές κακώσεις καθώς και ψυχολογικές και γνωστικές διαταραχές.
Συμπτώματα της διαταραχής ακουστικής επεξεργασίας (ΔΑΕ)
Η αναγνώριση των συμπτωμάτων της διαταραχής ακουστικής επεξεργασίας (ΔΑΕ) αποτελεί το πρώτο βήμα για την κατανόησή της. Υπάρχουν τέσσερις θεμελιώδεις ακουστικές δεξιότητες που επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο επεξεργαζόμαστε την ομιλία και τον ήχο.
Ακουστική διάκριση
Τα παιδιά που έχουν προβλήματα ακουστικής διάκρισης δυσκολεύονται να διακρίνουν τους ήχους των λέξεων. Για παράδειγμα, εάν ο δάσκαλος πει «ένα βόδι χωρίς πόδι», το παιδί ενδεχομένως να ακούσει «ένα ρόδι και ένα βόδι».
Συνήθως δυσκολεύονται να ακολουθήσουν λεκτικές οδηγίες ακόμα κι εάν έχουν εστιάσει την προσοχή τους σε αυτές. Κάποια παιδιά ενδέχεται να παρουσιάσουν καθυστέρηση στην ανάπτυξη αναγνωστικών δεξιοτήτων. Αυτό δυσχεραίνει τη διεξαγωγή του μαθήματος στην τάξη και επηρεάζει την ποιότητα εκπαίδευσης που λαμβάνουν αυτά τα παιδιά.
Ακουστική διάκριση μορφής-φόντου
Ο εγκέφαλος έχει την εξαιρετική ικανότητα να φιλτράρει τον θόρυβο βάθους. Τα παιδιά, όμως, με ΔΑΕ δυσκολεύονται να διαχωρίσουν τον ευθύ λόγο από τον λευκό θόρυβο. Γρήγορα μειώνεται η προσοχή τους, και νιώθουν σύγχυση όταν βρεθούν σε θορυβώδες περιβάλλον.
Ενδεχομένως να μην μπορέσουν να παρακολουθήσουν τις οδηγίες του δασκάλου τους, επειδή οι υπόλοιποι μαθητές μιλούν στην τάξη. Εάν η τηλεόραση είναι ανοιχτή, ίσως δεν μπορέσουν να ακούσουν όποιον τους ζητά να μαζευτούν γύρω από το τραπέζι για φαγητό. Ακόμα και όταν αυτά τα παιδιά παίζουν με φίλους, συχνά αδυνατούν να συμμετάσχουν σε συζητήσεις και δραστηριότητες.
Ακουστική μνήμη
Η ακουστική μνήμη σχετίζεται με τη δυνατότητα ανάκλησης λεκτικών πληροφοριών. Στο σχολείο, τα παιδιά είναι δυνατό να αντιμετωπίσουν δυσκολίες που θα τα αποθαρρύνουν. Κατά παράδοση, η διεξαγωγή του μαθήματος στην τάξη στηρίζεται στις οδηγίες του εκπαιδευτικού, στην ομαδική εργασία και στις συζητήσεις.
Τα παιδιά με ΔΑΕ μπορεί να μην είναι σε θέση να ανακαλέσουν στη μνήμη τους οδηγίες, ιστορίες και συζητήσεις που έχουν ήδη ακούσει. Δυσκολεύονται να κάνουν περιλήψεις και να ανταποκριθούν στις σχολικές τους υποχρεώσεις εξαιτίας της αδύναμης μνήμης τους. Στο οικογενειακό περιβάλλον, τα προβλήματα ακουστικής μνήμης εκδηλώνονται με τη μορφή αδυναμίας του πάσχοντος ατόμου να ανακαλέσει ονόματα, σημαντικές ημερομηνίες και δραστηριότητες που έχει αναλάβει.
Ακουστική ακολουθία
Η όρος «ακολουθία» αναφέρεται στη σειρά των ήχων και των λέξεων. Τα παιδιά με ΔΑΕ δυσκολεύονται να θυμούνται και να χρησιμοποιούν τους ήχους και τις λέξεις σε σωστή σειρά. Για παράδειγμα, ενδέχεται να συγχέουν τους αριθμούς «26» και «62».
Επίσης, τους είναι αδύνατο να μάθουν μελωδίες ή να απομνημονεύσουν ποιήματα και παιδικά τραγουδάκια. Η επίλυση σύνθετων μαθηματικών προβλημάτων δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση για αυτά τα παιδιά. Τέλος, για αυτά τα άτομα οι ακουστικές ασκήσεις κατανόησης του προφορικού λόγου αποτελούν πραγματικό εφιάλτη!
Τα παιδιά με ΔΑΕ ενδέχεται να έχουν πρόβλημα με μία από τις παραπάνω δεξιότητες, με ορισμένες από αυτές ή και με όλες. Επίσης, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι οι ενδείξεις για ΔΑΕ εκδηλώνονται με διαφορετικό τρόπο στο κάθε άτομο. Γι’ αυτόν τον λόγο, είναι απαραίτητη η εξατομικευμένη θεραπεία!
Τρόποι αντιμετώπισης της διαταραχής ακουστικής επεξεργασίας (ΔΑΕ)
Η λογοθεραπεία είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους τρόπους αντιμετώπισης της διαταραχής ακουστικής επεξεργασίας (ΔΑΕ). Οι λογοθεραπευτές συμβάλλουν αποτελεσματικά στη βελτίωση των δεξιοτήτων ακουστικής διάκρισης. Επίσης, βοηθούν τα παιδιά να γίνουν ενεργητικοί ακροατές και να βελτιώσουν τις αναγνωστικές τους δεξιότητες.
Η αλλαγή των συνθηκών διεξαγωγής του μαθήματος αποτελεί καθοριστικό παράγοντα επιτυχίας. Τα παιδιά πρέπει να εργάζονται σε ήρεμο περιβάλλον και να λαμβάνουν γραπτές οδηγίες όποτε αυτό είναι εφικτό. Η υποστηρικτική τεχνολογία και η ακουστική εκπαίδευση μπορούν να αποτελέσουν μέρος της λύσης. Χρήσιμη είναι και η συμβολή των φύλλων εργασίας και των ασκήσεων για το σπίτι!
Η πορεία προς την επιτυχή επικοινωνία
Τα παιδιά με διαταραχή ακουστικής επεξεργασίας (ΔΑΕ) συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα στο σχολικό και οικογενειακό περιβάλλον καθώς και στις προσωπικές τους σχέσεις. Η έγκαιρη, όμως, και εξατομικευμένη θεραπεία μπορεί να τους εξασφαλίσει μια επιτυχημένη πορεία στο μέλλον. Ιδιαίτερη σημασία έχει η στήριξη που θα προσφέρουν σε αυτά τα παιδιά οι γονείς και οι παιδαγωγοί.
Οι ίδιοι οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να μάθουν πολύ σημαντικές τεχνικές. Εμείς στην «Upbility» έχουμε δημιουργήσει για σας ψηφιακά βιβλία για την ακουστική επεξεργασία. Ανακαλύψτε τα τώρα! Θα βρείτε ό,τι χρειάζεστε για την αντιμετώπιση της ΔΑΕ, από οδηγούς με στρατηγικές μέχρι εικονοκάρτες και φύλλα εργασίας.
Κασσωτάκη Αλίκη - Λογοπεδικός MSc, BSc
copyright Upbility 2022
Διαβάστε επίσης:
- Ενδείξεις για Διαταραχή της Ακουστικής Επεξεργασίας
- 8 δραστηριότητες που βοηθούν στην ανάπτυξη της ακουστικής συνειδητότητας
- Διαφορές ΔΕΠΥ και Διαταραχής της Αισθητηριακής Επεξεργασίας
