Τί είναι το Σύνδρομο Tourette. 

Το σύνδρομο Tourette είναι μια κατάσταση που προκαλεί μη ελέγξιμες, ξαφνικές, επαναλαμβανόμενες μυϊκές κινήσεις και ήχους γνωστούς ως τικ.

Το Σύνδρομο Tourette (Τουρέτ) ή αλλιώς Σύνδρομο Gilles de la Tourette είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που χαρακτηρίζεται από την παρουσία πολλαπλών κινητικών και φωνητικών τικ.

Τα συμπτώματα Tourette εμφανίζονται συνήθως στην παιδική ηλικία, μεταξύ 5 και 9 ετών.

Δεν είναι σύνηθες και τα αγόρια είναι πιο πιθανό να επηρεαστούν από ότι τα κορίτσια. Τα τικ που σχετίζονται με το σύνδρομο Tourette τείνουν να γίνουν πιο ήπια ή να εξαφανιστούν εντελώς καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν. Μέχρι να συμβεί αυτό, οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν το παιδί τους να αντιμετωπίσει την κατάσταση.

Σχετικά με τα τικ

Δύο τύποι τικ σχετίζονται με το σύνδρομο Tourette:

• Κινητικά τικ - ξαφνικές, φαινομενικά ανεξέλεγκτες κινήσεις όπως έντονο ανοιγοκλείσιμο των ματιών, μορφασμούς, σπασμωδικές κινήσεις της κεφαλής ή ανασήκωμα των ώμων
• Φωνητικά τικ - όπως επαναλαμβανόμενη εκκαθάριση λαιμού ή ξερόβηχας, ρουθούνισμα ή μουρμουρητό.

• Πολύπλοκα κινητικά: Πηδήματα, άγγιγμα άλλων προσώπων ή πραγμάτων, στριφογύρισμα γύρω από τον εαυτό και μερικές φορές αυτοτραυματικές πράξεις όπως κτύπημα ή δάγκωμα των χεριών.

• Πολύπλοκα φωνητικά: Άσχετες λέξεις ή φράσεις, κοπρολαλία (κοινωνικά απαράδεκτες λέξεις), ηχολαλία (επανάληψη ενός ήχου, μιας λέξης ή μιας φράσης που μόλις έχει ακουστεί) και παλιλαλία (επανάληψη της τελευταίας λέξης που το ίδιο το παιδί έχει πει).

Τα τικ ταξινομούνται ως απλά ή σύνθετα:

• Τα απλά κινητικά τικ συνήθως περιλαμβάνουν μόνο μία ομάδα μυών, όπως το ανοιγοκλείσιμο των ματιών ή οι μορφασμοί.
• Τα σύνθετα κινητικά τικ συνήθως περιλαμβάνουν περισσότερες ομάδες μυών και μπορεί να μοιάζουν με μια σειρά κινήσεων. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να αγγίξει επανειλημμένα ένα μέρος του σώματος ή ένα άλλο άτομο. Σε σπάνιες περιπτώσεις, τα άτομα με σύνδρομο Tourette μπορεί να βλάψουν τον εαυτό τους, όπως το χτύπημα στο κεφάλι.
• Τα απλά φωνητικά τικ μπορεί να είναι καθαρισμός λαιμού, ρουθούνισμα ή γρυλισμός.
• Τα σύνθετα φωνητικά τικ μπορεί να περιλαμβάνουν φωνή, επανάληψη των λέξεων των άλλων (ηχολαλία) ή ακούσια βωμολοχία (κοπρολαλία).

Όταν το άτομο βρίσκεται υπό πίεση, οι ακούσιες συσπάσεις μπορεί να γίνουν πιο έντονες, πιο συχνές ή να διαρκέσουν περισσότερο. Πολλές φορές ο τύπος των συσπάσεων μπορεί να αλλάξει. Αν ένα άτομο επικεντρώνεται στον έλεγχο των συσπάσεων, μπορεί να είναι δύσκολο να επικεντρωθεί σε οτιδήποτε άλλο. Αυτό μπορεί να δυσκολέψει τα παιδιά να συνομιλήσουν ή να συγκεντρωθούν μέσα στην τάξη. Είναι λοιπόν σημαντικό να βρίσκουμε τρόπους να μειώνουμε το στρες στα παιδιά. 

Αιτίες

Το σύνδρομο Tourette είναι μια γενετική διαταραχή, είναι αποτέλεσμα μιας γονιδιακής αλλαγής που είτε κληρονομείται (μεταδίδεται από γονέα σε παιδί) είτε συμβαίνει κατά τη διάρκεια της εμβρυακής ανάπτυξης. Η ακριβής αιτία του συνδρόμου δεν είναι γνωστή, αλλά ορισμένες έρευνες δείχνουν αλλαγές στον εγκέφαλο και προβλήματα στην επικοινωνία των νευρικών κυττάρων. Μια διαταραχή στην ισορροπία των νευροδιαβιβαστών (χημικές εγκεφαλικές ουσίες που μεταφέρουν νευρικά σήματα από κύτταρο σε κύτταρο) μπορεί να συμβάλουν σε αυτό.

Διάγνωση και θεραπεία

Η διάγνωση εξαρτάται από τον τύπο, τα χαρακτηριστικά και τη διάρκεια των συμπτωμάτων (τουλάχιστον διάρκεια ενός έτους). Ένα παιδί με συμπτώματα Tourette μπορεί να χρειαστεί να επισκεφτεί έναν νευρολόγο. Ο νευρολόγος μπορεί να ζητήσει από τους γονείς του παιδιού να παρακολουθούν τα είδη των τικ που εμπλέκονται και πόσο συχνά συμβαίνουν. Δεν υπάρχει συγκεκριμένη διαγνωστική δοκιμασία για το σύνδρομο Tourette - αντ 'αυτού, ο πάροχος υγειονομικής περίθαλψης το διαγιγνώσκει αφού λάβει οικογενειακό και ιατρικό ιστορικό, εξετάσει τα συμπτώματα και πραγματοποιήσει κλινικό έλεγχο. Μερικές φορές, εξετάσεις όπως τεστ απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού (MRIs), ηλεκτρονική τομογραφία (CT), ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (EEG) ή εξετάσεις αίματος μπορούν να αποκλείσουν άλλες καταστάσεις που μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα παρόμοια με το σύνδρομο. Ακριβώς όπως η διαταραχή είναι διαφορετική για κάθε άτομο, η θεραπεία μπορεί επίσης να διαφέρει. Παρόλο που δεν υπάρχει θεραπεία, τα περισσότερα τικ δεν παρεμποδίζουν την καθημερινή ζωή. Το σύνδρομο Tourette δεν είναι ψυχική πάθηση, αλλά οι γιατροί μερικές φορές παραπέμπουν παιδιά και εφήβους σε ψυχολόγο ή ψυχίατρο (αντιμετώπιση άγχους, τεχνικές χαλάρωσης). Οι περισσότεροι άνθρωποι παρουσιάζουν μεγάλη βελτίωση στα τέλη της εφηβείας τους στην πρώιμη ενηλικίωση, αν και ορισμένοι θα συνεχίσουν να παρουσιάζουν τα συμπτώματα και ως ενήλικες.

Υπάρχει σύνδεση του Συνδρόμου Tourette με άλλες διαταραχές;

Μόνο ένα ποσοστό περίπου 12% των παιδιών με ΣΤ που παρακολουθούνται από ειδικούς εμφανίζουν μόνο τικ. 

Τα περισσότερα παιδιά και έφηβοι με ΣΤ είναι πιθανόν να εμφανίσουν επιπλέον:

Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, κατά την οποία το παιδί εμφανίζει ιδεοληψίες (έμμονες ιδέες) και αισθάνεται την ανάγκη να κάνει κάτι επαναλαμβανόμενα (καταναγκασμούς), όπως να πλύνει πολλές φορές τα χέρια του ή να ελέγξει πολλές φορές αν η πόρτα είναι κλειδωμένη.

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητας, στην οποία παρατηρείται δυσκολία συγκέντρωσης, αυξημένη κινητικότητα και παρορμητικότητα.

Μαθησιακές Διαταραχές, όπως Δυσλεξία, Δυσγραφία ή Δυσαριθμησία.

Δυσκολία στον Έλεγχο των Παρορμήσεων, με τη μορφή επιθετικής συμπεριφοράς ή αντικοινωνικών πράξεων.

Διαταραχές Ύπνου, όπως καθυστέρηση στην επέλευση του ύπνου, διακεκομμένος ύπνος, υπνοβασία και εφιάλτες.

Αυτοκαταστροφική Συμπεριφορά, η οποία παρατηρείται σε ένα μικρό μόνο ποσοστό νεαρών ατόμων με ΣΤ. Περιλαμβάνει μεταξύ άλλων χτύπημα ή χαστούκισμα του εαυτού, ξύσιμο πληγών και δάγκωμα των χειλιών.

Αντιμετώπιση- Πώς να βοηθήσετε τα παιδιά με σύνδρομο Tourette

Πολλοί άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν τι είναι το σύνδρομο Tourette ή τι το προκαλεί, οπότε μπορεί να μην γνωρίζουν πώς να συμπεριφερθούν σε κάποιον που παρουσιάζει τικ. Εάν οι άνθρωποι κοιτάζουν επίμονα ή σχολιάζουν, τα παιδιά και οι έφηβοι μπορεί να αισθάνονται αμηχανία και απογοήτευση. Αυτές οι συμβουλές μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να αντιμετωπίσουν δυσάρεστες και άβολες καταστάσεις:

• Εμπλακείτε. Ορισμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι όταν τα παιδιά και οι έφηβοι είναι ενθουσιασμένοι σε μια δραστηριότητα, τα τικ τους είναι πιο ήπια και λιγότερο συχνά. Ο αθλητισμός, η άσκηση ή τα χόμπι είναι εξαιρετικοί τρόποι για να εστιάσουν τα παιδιά την ψυχική και σωματική τους ενέργεια.
• Δώστε ένα χέρι βοήθειας. Η αντιμετώπιση του συνδρόμου κάνει συχνά τα παιδιά και τους εφήβους να κατανοούν περισσότερο τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων, ειδικά άλλων νέων με προβλήματα. Μπορεί να χρησιμοποιούν αυτήν την ειδική ευαισθησία στον εθελοντισμό. Γνωρίζοντας ότι έχουν βοηθήσει άλλους ανθρώπους μπορεί να βοηθήσουν στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης και να μειώσουν οποιαδήποτε αυτοσυνείδηση σχετικά με την αίσθηση του διαφορετικού.
• Αγκαλιάστε τη δημιουργικότητα. Οι δημιουργικές δραστηριότητες όπως η γραφή, η ζωγραφική ή η ενασχόληση με τη μουσική βοηθούν την εστίαση του μυαλού σε διαφορετικά πράγματα.
• Βρείτε υποστήριξη. Μιλήστε με κάποιον ειδικό που μπορεί να σας βοηθήσει και να σας κατευθύνει.
• Πάρε τον έλεγχο. Ωθήστε τα παιδιά ή τους εφήβους να ερευνήσουν τι τους συμβαίνει, να ρωτήσουν και να αναλάβουν ενεργό ρόλο στη θεραπεία τους, αναλαμβάνοντας έτσι τον έλεγχο της ζωής τους.
• Κάθε άτομο με σύνδρομο Tourette θα αντιμετωπίσει διαφορετικά τις σωματικές, συναισθηματικές και κοινωνικές του προκλήσεις. Δεν χρειάζεται να διαταραχτεί η καθημερινή ζωή, και τα παιδιά που το παρουσιάζουν μπορούν να απολαύσουν τα ίδια πράγματα με άλλα παιδιά.

Τί μπορεί να κάνει ο εκπαιδευτικός για να βοηθήσει ένα μαθητή με Tourette

Ο εκπαιδευτικός μπορεί να εφαρμόσει τεχνικές που θα διευκολύνουν το παιδί και θα δημιουργήσουν ένα παιδαγωγικό και ευχάριστο κλίμα προσαρμοσμένο στις ανάγκες του.

Να θυμάται ο ίδιος ότι τα τικ συμβαίνουν ξαφνικά και χωρίς να υπάρχει πρόθεση από το παιδί. Επομένως, η ενόχληση εκ μέρους του είναι το τελευταίο που χρειάζεται το παιδί στην προσπάθειά του να διαχειριστεί τις κινήσεις ή τους ήχους αυτούς. Η κατανόηση και η υπομονή είναι τα βασικά χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ο εκπαιδευτικός. Χρειάζεται δηλαδή να μάθει να αγνοεί τα τικ. Με τον τρόπο αυτό θα δώσει και το παράδειγμα στους υπόλοιπους μαθητές της τάξης.

Οφείλει να ενημερώσει όλους τους μαθητές και να τους ευαισθητοποιήσει, έτσι ώστε να αποφευχθούν κοροϊδευτικές και επιθετικές συμπεριφορές προς το παιδί. 

Καλό είναι να μπορεί το παιδί να γράφει τις εξετάσεις σου -αν το επιθυμεί- σε μια τάξη μόνο του, ώστε να μπορεί να εκφράζεται ελεύθερα και να συγκεντρώνεται χωρίς να ντρέπεται.  

"Το μυστικό για να ζω χωρίς απόρριψη και χωρίς αιδώ σ’ έναν κόσμο όπου ήμουν διαφορετικός από οποιονδήποτε άλλον, ήταν να είμαι τελείως αδιάφορος γι’ αυτήν τη διαφορετικότητα. Al Capp

Μετάφραση / Προσαρμογή: upbility.gr 

Πηγή: KidsHealth, Shirin Hasan, MD

Μπορεί να σας ενδιαφέρουν: 

• Κατάθλιψη σε παιδιά και εφήβους 
• Εναντιωματική Προκλητική Διαταραχή / Oppositional Defiant Disorder - ODD

Βρείτε Υλικά που βοηθούν τη μείωση του στρες στα παιδιά και τους εφήβους:

Βρείτε τα Σχολικά Βοηθήματα Upbility.gr για τα Παιδιά με Μαθησιακές Δυσκολίες: 

• Σχολικά Βοηθήματα Δημοτικού 
• Σχολικά Βοηθήματα Α΄Γυμνασίου 
• Σχολικά Βοηθήματα Β' Γυμνασίου 
• Σχολικά Βοηθήματα Γ' Γυμνασίου