Η Κλίση Των Ουσιαστικών & Ο Γραπτός Λόγος
Με τον όρο κλίση, εννοούμε όταν το θέμα της λέξης ενώνεται με ένα κλιτικό επίθημα, το οποίο φέρει γραμματικούς κανόνες. Οι γραμματικοί κανόνες αναφέρονται στο γένος, στον αριθμό και στην πτώση.
Το παιδί, ήδη, από τα πρώτα κιόλας σχολικά χρόνια μαθαίνει να κλίνει χρησιμοποιώντας στοιχεία μορφολογίας. Κατά τη διάρκεια της κλίσης, το παιδί διαπιστώνει πως ανάλογα με τις ερωτήσεις που κάνουμε, οι λέξεις αλλάζουν και στον ενικό και στον πληθυντικό αριθμό. Για παράδειγμα:
Ποιος διαβάζει ένα βιβλίο; ο μαθητής
Τίνος είναι το βιβλίο; του μαθητή
Ποιον βλέπεις να διαβάζει; τον μαθητή
Φώναξέ τον! Ε, εε μαθητή!!!
Έπειτα, το παιδί χρησιμοποιεί την κλίση των ουσιαστικών συμπληρώνοντας τις προτάσεις. Για παράδειγμα:
Ο μαθητής διαβάζει ένα βιβλίο.
Το βιβλίο του μαθητή είναι πάνω στο τραπέζι.
Βλέπω τον μαθητή πάνω στο θρανίο.
Μαθητή, πού είσαι;
Το παιδί μαθαίνει την κλίση των ουσιαστικών, χρησιμοποιώντας τις πτώσεις και τους αριθμούς. Σε αυτό το σημείο δίνεται ιδιαίτερη έμφαση και στο καταληκτικό στοιχείο της λέξης ( σύμφωνα με τους γραμματικούς κανόνες). Για παράδειγμα στην κλίση του αρσενικού ¨ο μαθητής¨, η κατάληξη σε –ης γράφεται με ήτα, όπως όλα τα αρσενικά σε -ης:
Ενικός Αριθμός
Ονομαστική: ο μαθητής
Γενική: του μαθητή
Αιτιατική: τον μαθητή
Κλητικά: - μαθητή
Το παιδί ολοκληρώνοντας την κλίση του ουσιαστικού στον ενικό και πληθυντικό αριθμό, περνάει την κλίση σε κείμενο. Για παράδειγμα:
Ο μαθητής κάθεται στο θρανίο. Η τσάντα του μαθητή βρίσκεται δίπλα στην καρέκλα του. Η δασκάλα φωνάζει τον μαθητή να σηκωθεί στον πίνακα: - Μαθητή, έλα πάνω να γράψεις την ορθογραφία!
Η εκμάθηση της κλίσης των ουσιαστικών αποτελεί ένα πρώτο και σημαντικό βήμα για την ανάπτυξη του γραπτού λόγου. Απαντώντας σε ερωτήσεις και δίνοντας ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο καταληκτικό κομμάτι της λέξης, το παιδί με τη χρήση και άλλων διαδραστικών εργαλείων, μπορεί να συνθέσει ολόκληρη παράγραφο.
Βιβλιογραφία:
Δημητριάδου, Ι., (2014): Γραμματική με μια άλλη οπτική
Εκδόσεις: Upbility
Κασσωτάκη, Α. (2015):Μορφολογία – Κλίση: Ουσιαστικά – Επίθετα – Ρήματα, Εκδόσεις: UPBILITY
Δημητριάδου, Ι., (2016): Αντιμετώπιση της Δυσορθογραφίας μέσω της Γραμματικής: Το ουσιαστικό, Εκδόσεις: UPBILITY
Σεμινάριο Ειδικής Εκπαίδευσης:
