Διαταραχή της άρθρωσης - Άρθρωση του φωνήματος /s/

Άρθρωση του φωνήματος /s/

Ο όρος άρθρωση αναφέρεται στην παραγωγή ήχων, η οποία περιλαμβάνει τις συντονισμένες κινήσεις των χειλιών, της γλώσσας, της γνάθου, της μαλακής υπερώας και του αναπνευστικού συστήματος.

Υπάρχουν πολλά διαφορετικά νεύρα και μυς που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή της ομιλίας.

Οι ήχοι των συμφώνων παράγονται με τη στένωση ή την απόφραξη σε κάποιο σημείο της φωνητικής οδού, κατά τη διάρκεια της παραγωγής του ήχου. Αντίθετα, ο ήχος ενός φωνήεντος παράγεται με μια σχετικά ανοικτή φωνητική οδό.

Όταν τα σύμφωνα παράγονται λανθασμένα, η ομιλία είναι δύσκολο να κατανοηθεί. Οι ήχοι των συμφώνων είναι διαφορετικοί μεταξύ τους επειδή παράγονται με διαφορετικούς τρόπους. Διαφέρουν ως προς τη φωνή, τη θέση και τον τρόπο της άρθρωσης. Ο ήχος /s/ ανήκει στην οικογένεια των συριστικών ήχων, πρόκειται για τα σύμφωνα που παράγονται όταν η άκρη της γλώσσας ακουμπήσει στα (επάνω συνήθως) φατνία, δηλαδή στα οστέινα κοιλώματα της γνάθου.

Τα βήματα της θεραπευτικής διαδικασίας στην άρθρωση του φωνήματος /s/ και γενικότερα όλων των φωνημάτων είναι τα εξής:

Αξιολόγηση ήχου: Οι τρεις βασικοί παράμετροι της αξιολόγησης είναι η κατανόηση και ακουστική αντίληψη, η παραγωγή του ήχου /s/ και το επίπεδο της παρέμβασης.

Εφόσον το παιδί αξιολογηθεί διεξοδικά σε όλα τα επίπεδα, τότε ο ειδικός είναι πια σε θέση να σχεδιάσει τα βήματα της θεραπευτικής παρέμβασης.

1ο βήμα: Μεμονωμένη παραγωγή / Τοποθέτηση - Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να δούμε αν το παιδί μπορεί να παράγει τον ήχο μεμονωμένα. Αυτό είναι το πρώτο επίπεδο.

2ο βήμα:Επίπεδο Συλλαβής - Το δεύτερο επίπεδο κατά τη διαδικασία της θεραπείας ονομάζεται “επίπεδο συλλαβής”. Αυτό είναι όταν αντιστοιχίσετε τον μεμονωμένο ήχο με ένα φωνήεν.

3ο βήμα: Επίπεδο Λέξης - Το τρίτο επίπεδο ονομάζεται “επίπεδο λέξης”. Τώρα ήρθε η ώρα να εισάγεται τον ήχο-στόχο σε πραγματικές λέξεις! Ξεκινήστε με την αρχική θέση του ήχου μέσα στη λέξη. Στη συνέχεια, μεταβείτε στη μεσαία θέση του ήχου μέσα στη λέξη και στο τέλος εκπαιδεύστε το παιδί στην τελική θέση του ήχου μέσα στη λέξη. Σε αυτό το επίπεδο θα σας βοηθήσουν πολύ οι κάρτες και τα διαδραστικά παιχνίδια.

4ο βήμα: Επίπεδο Φράσης - Τώρα που το παιδί έχει κατακτήσει τον ήχο-στόχο σε επίπεδο μεμονωμένων λέξεων, είσαστε έτοιμοι να αυξήσετε το επίπεδο δυσκολίας και πάλι με την προσθήκη μικρών φράσεων!

5ο βήμα: Επίπεδο Πρότασης - Αυτό το επίπεδο είναι πιο δύσκολο, επειδή απαιτείται από το παιδί να διατηρήσει τη σωστή παραγωγή του ήχου-στόχου, προσθέτοντας παράλληλα κι άλλες λέξεις για να εκφράσει μια ολοκληρωμένη σκέψη! Χρησιμοποιήστε λέξεις που περιέχουν τον ήχο-στόχο σε όλες τις θέσεις της λέξης (αρχή, μέση και τέλος).

6ο βήμα: Επίπεδο Προφορικής Αφήγησης Ιστορίας ή Ανάγνωσης - Εάν το παιδί μπορεί να διαβάσει, τότε μπορείτε να εισαγάγετε βιβλία-ιστορίες με στόχο τη σωστή παραγωγή του ήχου. Εάν το παιδί δεν είναι ακόμα αναγνώστης, τότε θα διηγηθείτε εσείς την ιστορία και το παιδί θα την επαναλάβει χρησιμοποιώντας σωστά τις λέξεις στόχο.

7ο βήμα: Επίπεδο Συνομιλίας - Αυτό είναι το τελευταίο επίπεδο της παρέμβασης.  Μόλις το παιδί έχει προχωρήσει μέσω της ανάγνωσης ή της αφήγησης της ιστορίας, είναι έτοιμο να γενικεύσει τον ήχο-στόχο στην καθημερινότητά του. Σε αυτή τη φάση επιτρέπονται μόνο περιστασιακά λάθη. Η παραγωγή του ήχου-στόχου θα πρέπει να είναι σχεδόν αβίαστη και αυτόματη. Σε αυτό το επίπεδο χρησιμοποιήστε τα διαδραστικά παιχνίδια και παρατηρήστε την αυθόρμητη ομιλία του παιδιού.

Μην ξεχνάτε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας να διασκεδάζετε μαζί με το παιδί, να είστε υπομονετικοί και να το επιβραβεύετε για την προσπάθειά του!

Το υλικό για την άρθρωση του φωνήματος /s/ βρίσκεται στο ψηφιακό βιβλίο με τίτλο "Άρθρωση Φωνημάτων /s/". 

Βρείτε την ολοκληρωμένη σειρά για την Άρθρωση Φωνημάτων