Ο όρος ακουστική αντίληψη αναφέρεται στην ικανότητα του εγκεφάλου να ερμηνεύσει και να δημιουργήσει μια σαφή εικόνα των ήχων.
Ακουστική αντίληψη είναι η ικανότητα εντοπισμού, οργάνωσης και ερμηνείας αισθητηριακών δεδομένων που λαμβάνονται από ένα άτομο μέσω της ακοής.
Περιοχές ακουστικής αντίληψης
- Ακουστικός εγκλεισμός: Η ικανότητα συμπλήρωσης ασαφών ή άηχων λέξεων ή εκφράσεων για τη δημιουργία μιας σαφής ακουστικής εικόνας.
- Ακουστική διάκριση: Η ικανότητα ερμηνείας πληροφοριών που σχετίζονται με τις διαφορές μεταξύ των ήχων, οι οποίες διευκολύνουν την κατανόηση του προφορικού λόγου.
- Ακουστική διάκριση σήματος-φόντου: Η ικανότητα εστίασης και παρακολούθησης ενός ακουστικού σήματος σε ένα πολύπλοκο ακουστικό φόντο.
- Ακουστική μνήμη: Η δυνατότητα αποθήκευσης και στη συνέχεια ανάκλησης ακουστικών πληροφοριών.
- Ακουστική διαδοχική μνήμη: Η δυνατότητα αποθήκευσης μιας διαδοχής πληροφοριών με τη σειρά που ακούστηκαν και αργότερα της ανάκλησης, για να διευκολυνθούν οι οδηγίες και η απομνημόνευση των πληροφοριών.
Ακουστική Επεξεργασία
Η ακουστική επεξεργασία αναφέρεται στην ικανότητα και στην αποτελεσματικότητα με την οποία το κεντρικό νευρικό σύστημα αξιοποιεί τις ακουστικές πληροφορίες. Αναφέρεται ουσιαστικά σε αυτό που συμβαίνει όταν ο εγκέφαλος «αναγνωρίζει» και «ερμηνεύει» τους ήχους γύρω μας. Τα αυτιά και ο εγκέφαλός μας συνεργάζονται και συντονίζονται πλήρως για την επίτευξη της αποτελεσματικής επεξεργασίας των ήχων.
Διαταραχή Ακουστικής Επεξεργασίας (ΔΑΕ)
Στα παιδιά με δυσκολίες ακουστικής επεξεργασίας φαίνεται ότι κάτι επηρεάζει δυσμενώς την επεξεργασία ή την ερμηνεία των ακουστικών πληροφοριών. Η ΔΑΕ πιστεύεται ότι επηρεάζει το 5-10% των παιδιών. Τα παιδιά με ΔΑΕ συνήθως έχουν φυσιολογική ακοή και νοημοσύνη. Ο εγκέφαλος του παιδιού φαίνεται ότι δυσκολεύεται να επεξεργαστεί σωστά την έννοια των ήχων (ειδικά οι ήχοι που συνθέτουν τον λόγο) - επομένως τα αυτιά και ο εγκέφαλος δεν συντονίζονται πλήρως.
Παρακάτω αναφέρονται συμπεριφορές παιδιών που ίσως αποτελούν ένδειξη για προβλήματα στην ακουστική επεξεργασία:
- Αδυνατεί να απομνημονεύσει ρυθμούς από παιδικά τραγουδάκια ή στίχους τραγουδιών
- Δυσκολεύεται να ακολουθήσει οδηγίες
- Μοιάζει αναστατωμένο όταν παρατηρείται έντονη ακουστική δραστηριότητα
- Βρίσκει ουδέτερους ήχους, δυσάρεστους ή επώδυνους
- Βάζει την ένταση της τηλεόρασης ή της μουσικής, ασυνήθιστα χαμηλά ή υψηλά
- Δεν θυμάται λεπτομέρειες όσων άκουσε
- Ακούει όσα λέγονται, χωρίς ωστόσο να δίνει προσοχή σε όλα
- Φαίνεται να αποσπάται η προσοχή του ή να αδυνατεί να την διατηρήσει κατά τη λήψη φωνητικών μηνυμάτων
- Συχνά μπερδεύει ομόηχες λέξεις
- Δυσκολεύεται να κατανοήσει τον λόγο σε περιβάλλον με πολύ θόρυβο
- Δεν μπορεί να συνδέσει τους ήχους με τα γραπτά σύμβολά τους
- Αντιμετωπίζει δυσκολίες στο διάβασμα και τον συλλαβισμό
- Δυσκολεύεται να παρακολουθήσει μία συζήτηση
- Δυσκολεύεται να εκφραστεί με σαφήνεια
- Ζητάει συχνά από τον συνομιλητή του να επαναλάβει όσα λέει
Τα τέσσερα στάδια οικοδόμησης των ακουστικών δεξιοτήτων
Η ανάπτυξη των ακουστικών δεξιοτήτων αποτελεί το βασικό θεμέλιο πάνω στο οποίο το παιδί θα χτίσει πολλές από τις δεξιότητες ακρόασης και επικοινωνίας. Παρόλο που κάθε παιδί αναπτύσσεται με διαφορετικό ρυθμό, η εξέλιξη αυτή συμβαίνει συνήθως σε τέσσερα στάδια:
- Επίγνωση: Ευαισθητοποίηση των ήχων, αναγνώριση του ήχου.
- Προσοχή: Το παιδί επικεντρώνεται ενεργά στον ήχο τον οποίο ακούει.
- Ανταπόκριση: Ανταπόκριση με οποιονδήποτε τρόπο στον ήχο που άκουσε το παιδί.
- Κατανόηση: Σύνδεση ήχων με νόημα.
Από τη σειρά βιβλίων Ανάπτυξη Ακουστικής Αντίληψης.
Η νέα σειρά "Ανάπτυξη Ακουστικής αντίληψης" έρχεται να συμπληρώσει έναν τομέα παρέμβασης μεγάλης σημασίας, για τον οποίο δεν υπάρχει εκτενές διαθέσιμο υλικό. Το πακέτο παρέμβασης "Ανάπτυξη Ακουστικής αντίληψης" έχει σχεδιαστεί κατάλληλα ώστε το παιδί να εκπαιδευτεί βήμα-βήμα και να αναπτύξει τις δεξιότητες Ακουστικής Αντίληψης με απλό και διασκεδαστικό τρόπο.
