Μη λεκτική επικοινωνία και Κοινωνικές Δεξιότητες
Κοινωνικές Δεξιότητες Παιδιών με Μη Λεκτική Επικοινωνία
Όταν αλληλεπιδράμε με τους άλλους ανθρώπους, συνεχώς στέλνουμε και λαμβάνουμε σιωπηλά σήματα. Όλες οι μη λεκτικές συμπεριφορές μας, οι χειρονομίες που κάνουμε, ο τρόπος που καθόμαστε, πόσο γρήγορα ή πόσο δυνατά μιλάμε, πόσο κοντά βρισκόμαστε, η επαφή που κάνουμε με τα μάτια, στέλνουν ισχυρά μηνύματα. Αυτά τα μηνύματα δεν σταματούν όταν σταματάμε να μιλάμε. Ακόμα και όταν είμαστε σιωπηλοί, επικοινωνούμε μη λεκτικά.
Τα μη-λεκτικά μηνύματα επιτρέπουν στους ανθρώπους:
- Να ενισχύσουν ή να τροποποιήσουν ένα λεκτικό μήνυμα. Για παράδειγμα, κάποιος μπορεί να κινήσει έντονα το κεφάλι του καθώς λέει "ναι" για να τονίσει ότι συμφωνεί με τον συνομιλητή του. Το ανασήκωμα των ώμων και μια λυπημένη έκφραση του ατόμου, καθώς λέει "Είμαι καλά, ευχαριστώ," μπορεί να σημαίνει ότι τα πράγματα δεν είναι πραγματικά και τόσο καλά.
- Να μεταφέρουν πληροφορίες σχετικά με τη συναισθηματική τους κατάσταση.
- Να προσδιορίσουν ή να ενισχύσουν τη σχέση μεταξύ των ανθρώπων.
- Να παρέχουν ανατροφοδότηση στο άλλο πρόσωπο.
- Να ρυθμίζουν τη ροή της επικοινωνίας, σηματοδοτώντας την έναρξη ή τη λήξη.
Ο πέντε ρόλοι της μη λεκτικής επικοινωνίας
Επανάληψη: Τα μη λεκτικά συνθήματα μπορεί να επαναλάβουν το λεκτικό μήνυμα δίνοντάς του έμφαση.
Αντίφαση: Τα μη λεκτικά συνθήματα μπορεί να έρχονται σε αντίθεση με το μήνυμα του ατόμου που προσπαθεί να μεταδώσει.
Υποκατάσταση: Τα μη λεκτικά συνθήματα μπορεί να υποκαταστήσουν ένα λεκτικό μήνυμα. Για παράδειγμα, τα μάτια ενός ατόμου συχνά μπορεί να μεταφέρουν ένα πολύ πιο ζωντανό μήνυμα από ό, τι τα λόγια.
Συμπλήρωση: Τα μη λεκτικά συνθήματα μπορεί να προσθέσουν ή να συμπληρώσουν ένα λεκτικό μήνυμα.
Έμφαση: Τα μη λεκτικά συνθήματα μπορεί να τονίσουν ή να υπογραμμίσουν ένα λεκτικό μήνυμα.
Τύποι μη λεκτικής επικοινωνίας
Υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί τύποι λεκτικής επικοινωνίας. Παρακάτω αναφέρονται οι πιο σημαντικοί όπως:
Εκφράσεις του προσώπου
Το ανθρώπινο πρόσωπο είναι εξαιρετικά εκφραστικό, είναι σε θέση να εκφράσει αμέτρητα συναισθήματα χωρίς να πει ούτε μια λέξη. Οι εκφράσεις του προσώπου για την χαρά, τη λύπη, τον θυμό, την έκπληξη, το φόβο και την αηδία είναι τα ίδια σε όλους τους πολιτισμούς.
Κινήσεις και στάση του σώματος
Οι αντιλήψεις μας για τους ανθρώπους επηρεάζονται από τον τρόπο που κάθονται, που περπατάνε, που σηκώνονται, ή που κρατάνε το κεφάλι τους. Ο τρόπος που κινούμε και στήνουμε το σώμα μας, επικοινωνεί έναν πλούτο πληροφοριών για τον κόσμο. Αυτό το είδος της μη λεκτικής επικοινωνίας περιλαμβάνει τη στάση του σώματος, το στήσιμο και τις διακριτικές κινήσεις.
Χειρονομίες
Οι χειρονομίες είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας ζωής. Πολλές φορές χρησιμοποιούμε τα χέρια μας ασυναίσθητα, χωρίς να το σκεφτούμε. Ωστόσο, η έννοια των κινήσεων μπορεί να είναι πολύ διαφορετική μεταξύ των πολιτισμών. Έτσι είναι σημαντικό να είμαστε προσεκτικοί για την αποφυγή παρεξήγησης.
Βλεμματική επαφή
Δεδομένου ότι η βλεμματική επαφή κατέχει δεσπόζουσα θέση για τους περισσότερους ανθρώπους, η επαφή με τα μάτια είναι ιδιαίτερα σημαντικός τύπος μη λεκτικής επικοινωνίας. Ο τρόπος που κοιτάμε κάποιον μπορεί να επικοινωνήσει πολλά πράγματα, συμπεριλαμβανομένων του ενδιαφέροντος, της στοργή, της εχθρότητας, ή της έλξης. Η επαφή με τα μάτια είναι επίσης σημαντική για τη διατήρηση της ροής της συζήτησης και για την εκτίμηση της ανταπόκρισης του άλλου ατόμου.
Αφή / άγγιγμα
Σε μεγάλο βαθμό επικοινωνούμε μέσω της αφής. Σκεφτείτε τα παρακάτω μηνύματα: μια αδύναμη χειραψία, ένα δειλό χτύπημα στον ώμο, μια ζεστή αγκαλιά, ένα καθησυχαστικό χαστούκι κ.α.
Χώρος
Έχετε νιώσει ποτέ άβολα κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας, γιατί το άλλο πρόσωπο στεκόταν πολύ κοντά και κατάκλυζε το χώρο σας; Όλοι μας έχουμε την ανάγκη για φυσικό χώρο, αν και αυτή η ανάγκη διαφέρει ανάλογα με την κουλτούρα, την κατάσταση και την εγγύτητα της σχέσης. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το φυσικό χώρο για να επικοινωνήσετε πολλά διαφορετικά μη λεκτικά μηνύματα, συμπεριλαμβανομένων των σημάτων της οικειότητας και της αγάπης, της επιθετικότητας ή της κυριαρχίας.
Φωνή
Δεν είναι μόνο αυτό που λέτε, είναι πώς το λέτε. Όταν μιλάμε, οι άλλοι άνθρωποι "διαβάζουν" τις φωνές μας πέρα από τα λόγια μας. Η φωνή μας εμπεριέχει τόνο και ένταση , όπου μέσω αυτών διαφαίνονται ο σαρκασμός, ο θυμός, η αγάπη, η εμπιστοσύνη κ.α.
Εμφάνιση
Η επιλογή μας από το χρώμα, τα ρούχα, τα χτενίσματα, και άλλους παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση θεωρούνται επίσης ένα μέσο για τη μη λεκτική επικοινωνία. Έρευνες έχουν αποδείξει ότι διαφορετικά χρώματα μπορεί να προκαλέσουν διαφορετικές διαθέσεις. Η εμφάνιση μπορεί επίσης να αλλάξει τις φυσιολογικές αντιδράσεις, κρίσεις και ερμηνείες.
Η νέα σειρά υλικού παρέμβασης “Great Social Skills" είναι προσαρμοσμένη στην ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων παιδιών στο φάσμα του αυτισμού. Οι στόχοι του προγράμματος εστιάζονται στη συναισθηματική κατανόηση, την ανταπόκριση στην επικοινωνία και την έναρξη αλληλεπίδρασης.
Το e-book “Great Social Skills | Μη Λεκτική Επικοινωνία” περιλαμβάνει δέκα κοινωνικές δεξιότητες μη λεκτικής επικοινωνίας.
Κάθε ενότητα με τη σειρά της περιλαμβάνει εννιά δραστηριότητες παρέμβασης για την ενίσχυση της συγκεκριμένης κοινωνικής δεξιότητας, όπως: περιγραφή κοινωνικής κατάστασης, μικρή ιστορία, δόμηση προσωπικής ιστορίας, συννεφάκια ομιλίας, παιχνίδι ρόλων, έντυπο γονέα για πρακτική εξάσκηση, κ.α.
Κασσωτάκη Αλίκη - Λογοπεδικός MSc, BSc
Μπορεί να σας ενδιαφέρουν:
Σεμινάρια Εκπαίδευσης Uplearning.gr :