Σεξουαλική κακοποίηση
Η ανοιχτή και ειλικρινής συζήτηση για τα μέρη του σώματος και μια προσέγγιση που δεν περιλαμβάνει μυστικά μπορεί να προστατέψει τα μικρά παιδιά χωρίς να τα φοβίσει!
Από την Natasha Daniels
Διδάσκουμε στα μικρά παιδιά όλους τους τρόπους για να μένουν ασφαλή. Τα μαθαίνουμε να προσέχουν να μην ακουμπήσουν την καυτή σόμπα, τα μαθαίνουμε να ελέγχουν και τις δύο κατευθύνσεις πριν περάσουν τον δρόμο. Όμως, συνήθως, δεν τα διδάσκουμε για την ασφάλεια του σώματος παρά μόνο όταν φτάσουν σε μεγαλύτερη ηλικία. Κάποιες φορές, είναι ήδη αργά. Σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη στα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) εκτιμάται πως περίπου 1 στα 6 αγόρια και 1 στα 4 κορίτσια έχουν δεχθεί σεξουαλική κακοποίηση πριν από την ηλικία των 18. Θέλετε να ακούσετε και κάτι ακόμα πιο τρομακτικό; Σύμφωνα με το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ (nsopw.org) μόνο το 10% των δραστών ήταν ξένοι προς το παιδί και το 23% των δραστών ήταν τα ίδια παιδιά!
Οι στατιστικές αυτές δεν με εκπλήσσουν. Στην πρακτική μου συναντώ παιδιά σε εβδομαδιαία βάση που έχουν υπάρξει τα ίδια θύματα σεξουαλικής κακοποίησης. Πολλά από αυτά είναι κάτω από πέντε ετών. Σχεδόν όλα τα παιδιά αυτά γνωρίζουν τον δράστη και αρκετά συχνά ο δράστης είναι κάποιο άλλο παιδί!
Οι γονείς συνήθως μου λένε ότι ποτέ δεν πίστευαν ότι αυτό μπορούσε να συμβεί σε εκείνους. Ότι ποτέ δεν αφήνουν τα παιδιά τους με ξένους. Ότι ποτέ δεν αφήνουν τα παιδιά εκτός του οπτικού τους πεδίου.
Πηγαίνετε τα παιδιά σας σε συναντήσεις για παιχνίδι με άλλα παιδιά; Τα πηγαίνετε στον παιδικό σταθμό ή σε χώρο ημερήσιας φύλαξης; Έχετε φίλους ή οικογένεια που έρχονται στο σπίτι σας; Παίζουν στο σπίτι των γειτόνων σας; Η πραγματικότητα είναι ότι δεν μπορείτε να εξαλείψετε πλήρως τον κίνδυνο σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών σας.
Τα παιδιά με τα οποία έχω δουλέψει προέρχονται από καλές γειτονιές, καλά σπίτια και πηγαίνουν σε καλά σχολεία. Έχω δουλέψει με παιδιά τα οποία έχουν δεχθεί σεξουαλική κακοποίηση σε συναντήσεις για παιχνίδι, σε διανυκτερεύσεις σε σπίτια φίλων, στην αίθουσα διδασκαλίας, στην παιδική χαρά, στο σχολικό λεωφορείο, στο δωμάτιό τους και έξω στην αυλή τους.
Μπορούμε να οπλίσουμε τα παιδιά με γνώση η οποία μπορεί να τα σώσει από το να γίνουν θύματα.
Τώρα που επισήμως σας τρόμαξα, θα προσπαθήσω να σας καθοδηγήσω σε όλη αυτήν την προσπάθεια. Οφείλουμε να επιτρέψουμε στα παιδιά μας να βγουν στον κόσμο και να αλληλεπιδράσουν με τον κόσμο γύρω τους. Ωστόσο μπορούμε να τα οπλίσουμε με γνώση η οποία μπορεί να τα σώσει από το να γίνουν θύματα.
Οι γονείς δεν μιλούν πάντα στα παιδιά τους για την ασφάλεια του σώματος αρκετά νωρίς. Πιστεύουν ότι τα παιδιά είναι πολύ μικρά. Ότι είναι πολύ τρομακτικό. Αλλά ποτέ δεν είναι πολύ νωρίς και δεν χρειάζεται να είναι μια τρομακτική συζήτηση. Παρακάτω θα βρείτε 10 πράγματα που μπορούν να βοηθήσουν το παιδί σας να είναι λιγότερο ευάλωτο στη σεξουαλική κακοποίηση:
- Μιλήστε του νωρίς για τα μέρη του σώματος.
Ονοματίστε τα μέρη του σώματος και μιλήστε για αυτά πολύ νωρίς. Χρησιμοποιήστε σωστά ονόματα για τα μέρη του σώματος ή τουλάχιστον μάθετε στο παιδί σας τα πραγματικά ονόματα για τα μέρη του σώματός του. Δεν μπορώ να θυμηθώ πόσα μικρά παιδιά με τα οποία έχω δουλέψει χρησιμοποιούν για τον κόλπο τους τη λέξη «το κάτω μου». Αν νιώθει άνετα χρησιμοποιώντας αυτές τις λέξεις και αν γνωρίζει τι σημαίνουν, το παιδί μπορεί να μιλήσει πιο καθαρά για κάτι ακατάλληλο που μπορεί να του συνέβη.
- Μάθετε στα παιδιά ότι τα μέρη του σώματός τους είναι «προσωπικά».
Πείτε στα παιδιά πως τα «προσωπικά» μέρη τους λέγονται προσωπικά επειδή δεν πρέπει να τα βλέπουν όλοι. Εξηγήστε τους ότι η μαμά και ο μπαμπάς μπορούν να τα βλέπουν γυμνά, αλλά τα άτομα εκτός του σπιτιού τους μπορούν να τα βλέπουν μόνο με τα ρούχα. Εξηγήστε τους ότι ο γιατρός μπορεί να τα δει χωρίς τα ρούχα επειδή η μαμά και ο μπαμπάς είναι εκεί μαζί και ότι ο γιατρός βλέπει το σώμα τους για να ελέγξει την υγεία τους.
- Μάθετε στα παιδιά τα όρια του σώματος.
Πείτε στο παιδί σας ότι κανένας δεν πρέπει να αγγίζει τα «προσωπικά» του μέρη και κανένας δεν πρέπει να του ζητήσει να αγγίξει τα «προσωπικά» μέρη κάποιου άλλου. Οι γονείς συνήθως ξεχνούν το δεύτερο σκέλος αυτής της πρότασης. Η σεξουαλική κακοποίηση συχνά ξεκινά με τον δράστη να ζητά από το παιδί να αγγίξει αυτόν(-ήν) ή κάποιον άλλον.
- Πείτε στο παιδί σας ότι τα μυστικά που αφορούν το σώμα δεν είναι κάτι καλό.
Οι περισσότεροι δράστες θα πουν στα παιδιά να κρατήσουν κρυφό το συμβάν της κακοποίησης. Αυτό μπορεί να γίνει με φιλικό τρόπο, όπως «Μου αρέσει να παίζω μαζί σου, αλλά αν πεις σε κάποιον ότι παίξαμε δεν θα με αφήσουν να ξαναέρθω». Ή μπορεί να γίνει και με τη μορφή απειλής: «Αυτό είναι το μυστικό μας. Αν το πεις σε κάποιον θα πω ότι ήταν δική σου ιδέα και θα μπλέξεις άσχημα!» Πείτε στα παιδιά σας ότι ανεξαρτήτως του τι τους πει κάποιος, τα μυστικά με το σώμα δεν είναι κάτι καλό και ότι πρέπει να σας το πουν αν κάποιος προσπαθήσει να τους πείσει να κρατήσουν ένα τέτοιο μυστικό.
- Πείτε στο παιδί σας ότι κανένας δεν πρέπει να φωτογραφίσει τα «προσωπικά» μέρη του.
Αυτό συχνά παραλείπεται από τους γονείς. Υπάρχει ένας άρρωστος κόσμος γεμάτος με παιδόφιλους που ικανοποιούνται με να τραβούν και να εμπορεύονται φωτογραφίες γυμνών παιδιών στο διαδίκτυο. Πρόκειται για επιδημία και βάζει τα παιδιά σας σε κίνδυνο. Πείτε στο παιδί σας ότι κανένας δεν πρέπει ποτέ να φωτογραφίσει τα «προσωπικά» του μέρη.
- Μάθετε στο παιδί σας πώς να ξεφεύγει από τρομακτικές ή άβολες καταστάσεις.
Κάποια παιδιά νιώθουν άβολα όταν λένε «όχι» στους ανθρώπους. Ειδικά σε μεγαλύτερους ανθρώπους ή ενήλικες. Πείτε τους ότι δεν πειράζει να πουν σε έναν ενήλικα ότι πρέπει να φύγουν, αν νιώσουν ότι κάτι άσχημο συμβαίνει και ενθαρρύνετέ τα προτείνοντάς τους λέξεις για να ξεφεύγουν από άβολες καταστάσεις. Πείτε στο παιδί σας ότι αν κάποιος θέλει να δει ή να αγγίξει τα «προσωπικά» του μέρη, μπορεί να πει ότι θέλει να πάει για τσίσα.
- Να έχετε μια κωδική λέξη που τα παιδιά σας μπορούν να χρησιμοποιήσουν αν νιώσουν ανασφάλεια ή αν θέλουν να πάτε να τα πάρετε.
Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, μπορείτε να τους δώσετε μια κωδική λέξη που μπορούν να χρησιμοποιήσουν όταν νιώσουν ανασφάλεια. Αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο σπίτι, όταν υπάρχουν καλεσμένοι ή όταν βρίσκονται σε συνάντηση για παιχνίδι ή όταν έχουν πάει να κοιμηθούν στο σπίτι κάποιου φίλους ή φίλης.
- Πείτε στα παιδιά σας ότι ποτέ δεν θα μπλέξουν αν σας πουν κάποιο μυστικό που έχει να κάνει με μέρος του σώματός τους.
Τα παιδιά συχνά μου λένε ότι δεν είπαν τίποτα επειδή πίστευαν ότι θα μπλέξουν και τα ίδια. Ο φόβος αυτός χρησιμοποιείται συχνά από τον δράστη. Πείτε στο παιδί σας ότι ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει, ΠΟΤΕ δεν θα μπλέξουν αν σας πουν κάτι που αφορά την ασφάλεια του σώματός τους ή κάποιο μυστικό που έχει να κάνει με μέρος του σώματός τους.
- Πείτε στο παιδί σας ότι ένα άγγιγμα στο σώμα μπορεί να το γαργαλήσει ή να αισθανθεί ωραία.
Πολλοί γονείς και βιβλία αναφέρονται σε «καλό άγγιγμα και κακό άγγιγμα», αλλά αυτό μπορεί να προκαλέσει σύγχυση καθώς συχνά αυτά τα αγγίγματα δεν πονάνε ή δεν προκαλούν άσχημη αίσθηση. Προτιμώ τον όρο «κρυφό άγγιγμα». Ο όρος αυτό αποδίδει καλύτερα το τι μπορεί να συμβαίνει.
- Πείτε στο παιδί σας ότι οι κανόνες αυτοί ισχύουν και για τους ανθρώπους που γνωρίζουν και ακόμα και για τα άλλα παιδιά.
Αυτό είναι ένα σημαντικό σημείο για να συζητήσετε με το παιδί σας. Αν ρωτήσετε το μικρό παιδί σας πώς μοιάζει «ένας κακός τύπος» θα σας τον περιγράψει σαν τον κακό που βλέπει στα καρτούν. Μπορείτε να πείτε κάτι όπως, «Η μαμά και ο μπαμπάς μπορούν να αγγίξουν τα «προσωπικά» μέρη σου όταν σε κάνουν μπάνιο ή όταν χρειάζεσαι κρέμα, αλλά κανείς άλλος δεν πρέπει να σε αγγίξει εκεί. Ούτε οι φίλοι, ούτε οι θείοι, οι θείες, ούτε οι δάσκαλοι, ούτε οι προπονητές. Ακόμα και αν τους συμπαθείς ή πιστεύεις ότι εκείνη την ώρα σε προσέχουν, δεν πρέπει να αγγίξουν τα «προσωπικά» μέρη σου».
Δεν είμαι τόσο αφελής φυσικά να πιστεύω πως αυτές οι συζητήσεις θα αποτρέψουν σε απόλυτο βαθμό τη σεξουαλική κακοποίηση, ωστόσο η γνώση αποτελεί ισχυρό αποτρεπτικό παράγοντα, ειδικά για τα μικρά παιδιά τα οποία στοχοποιούνται λόγω της αθωότητας και της άγνοιάς τους σε αυτόν τον τομέα.
Και μία συζήτηση δεν αρκεί. Βρείτε φυσικές στιγμές κατά τις οποίες μπορείτε να επαναλαμβάνετε αυτά τα μηνύματα, όπως την ώρα του μπάνιου ή όταν γυρνάνε γύρω-γύρω γυμνά. Και σας παρακαλώ κοινοποιήστε το άρθρο αυτό στα άτομα που αγαπάτε και για τα οποία νοιάζεστε και βοηθήστε με να μεταδώσω το μήνυμα της ασφάλειας του σώματος!
Το άρθρο αυτό πρωτοδημοσιεύτηκε στον ιστότοπο της Natasha Daniels «Anxious Toddlers» (Αγχωμένα νήπια).
Περισσότερα άρθρα για τις κοινωνικές δεξιότητες
Μελέτη για τον αντίκτυπο της πανδημίας στη μάθηση
Προτεινόμενα βιβλία για γονείς
Best Seller SHORT STORIES | για την ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων