Αποσαφηνίζοντας τα χαρακτηριστικά μιας «ιδιότυπης» διαταραχής.
Η Επιλεκτική Αλαλία ( Selective mutism) είναι μία σπάνια αγχώδης διαταραχή. Τα παιδιά που την εμφανίζουν ενώ είναι ομιλητικά στο σπίτι, αδυνατούν να μιλήσουν σε δημόσιους χώρους, συμπεριλαμβανομένου και του σχολείου. Αυτή η συμπεριφορά συγχέεται συχνά με την πλήρη ανικανότητα για ομιλία ή με την εσκεμμένη άρνηση του παιδιού να μιλήσει.
Η επιλεκτική αλαλία είναι η αδυναμία ομιλίας του ατόμου σε κοινωνικές περιστάσεις, κάτι που δεν συμβαίνει καθόλου όταν αυτό βρίσκεται σε οικείο περιβάλλον. Τις περισσότερες φορές, η διαταραχή εκδηλώνεται όταν το παιδί αρχίζει να πηγαίνει στο σχολείο. Μπορεί στο σπίτι να μιλά κανονικά, αλλά όταν φτάνει στο σχολείο, δεν είναι σε θέση να επικοινωνήσει με τους δασκάλους/τις δασκάλες του και τους συμμαθητές/τις συμμαθήτριές του. Ο βαθμός στον οποίο επικοινωνεί το παιδί εξαρτάται από τη σοβαρότητα και τα επιμέρους συμπτώματα της διαταραχής.
Μελέτες δείχνουν ότι το 90% των παιδιών που παρουσιάσουν επιλεκτική αλαλία, έχουν κοινωνικές φοβίες και άγχος. Δυστυχώς αυτή η διαταραχή είναι ψυχικά επώδυνη για τα παιδιά και τους εφήβους, καθώς πραγματικά, νιώθουν έντονο φόβο να μιλήσουν και να έχουν κοινωνικές συναναστροφές, όταν βρίσκονται εκτός του οικογενειακού τους περιβάλλοντος.
Η επιλεκτική αλαλία ανήκει στην κατηγορία της αγχώδους διαταραχής. Συνήθως ξεκινά κατά την πρώιμη παιδική ηλικία και είναι δυνατόν, εάν δεν αντιμετωπιστεί, να συνεχιστεί και κατά την ενήλικη ζωή του ατόμου. Όπως και με τις υπόλοιπες αγχώδεις διαταραχές, η αντιμετώπιση της διαταραχής δεν είναι εύκολη υπόθεση. Απαιτεί υπομονή, υποστήριξη και, συχνά, θεραπευτική αγωγή.
Κλινικά σημεία της διαταραχής
Όπως προαναφέρθηκε, η επιλεκτική αλαλία συνήθως ξεκινά κατά την πρώιμη παιδική ηλικία και γίνεται, για πρώτη φορά, αντιληπτή όταν το παιδί αρχίζει να επικοινωνεί με άτομα που δεν ανήκουν στο οικογενειακό του περιβάλλον. Η σημαντικότερη προειδοποιητική ένδειξη επιλεκτικής αλαλίας είναι η διαφοροποίηση που παρατηρείται στην ικανότητα του ατόμου να αλληλεπιδρά και να μιλά με αγνώστους. Αυτή η αλλαγή συνήθως εκφράζεται με ξαφνική ακινησία του πάσχοντος ατόμου ή με παγωμένη έκφραση προσώπου.
Αν το παιδί πάσχει από αυτή τη διαταραχή, θα διαπιστώσετε ότι αυτό:
- αποφεύγει τη βλεμματική επαφή με άτομα με τα οποία δεν νιώθει άνετα
- φαίνεται ντροπαλό και κλεισμένο στον εαυτό του
- δείχνει αδιάφορο, άκεφο ή ακόμα και αγενές
- δίνει την εντύπωση ότι είναι νευρικό ή αμήχανο όταν βρίσκεται ανάμεσα σε πολλούς άγνωστους ανθρώπους
- έχει άκαμπτο και σφιγμένο σώμα
- κάνει κινήσεις που δείχνουν ελλιπή συντονισμό όταν βρίσκεται με πολλά άτομα ή άτομα που δεν γνωρίζει
- πεισμώνει, αναστατώνεται και θυμώνει όταν οι γονείς του του κάνουν ερωτήσεις ή χτυπιέται από τα νεύρα του όταν επιστρέφει από το σχολείο.
Κάποιοι από τους πιο διαδεδομένους μύθους σχετικά με την διαταραχή.
Τα παιδιά με εκλεκτική αλαλία έχουν τραυματιστεί ψυχικά ή έχουν κακοποιηθεί στο παρελθόν.
Ο συγκεκριμένος μύθος είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος καθώς κάποιοι γονείς δεν αναζητούν βοήθεια για το παιδί τους από φόβο μην κατηγορηθούν για κακοποίηση. Ωστόσο, δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να συνδέει την διαταραχή με τα τραύματα. Τα παιδιά που παρουσιάζουν τη συγκεκριμένη διαταραχή μιλούν άνετα στο περιβάλλον του σπιτιού, αλλά κυριεύονται από άγχος σε ευρύτερα κοινωνικά πλαίσια. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι πρόκειται για μία πιθανώς κληρονομική διαταραχή, δηλαδή μία γενετική προδιάθεση εμφάνισης άγχους.
Η εκλεκτική αλαλία δεν είναι διαταραχή, παρά μόνο μία συστολή.
Η εκλεκτική αλαλία είναι μία μορφή κοινωνικού άγχους που ξεπερνάει κατά πολύ τα όρια της απλής συστολής. Πρόκειται για μία ανικανότητα για παραγωγή ομιλίας που επηρεάζει τη ζωή και την πρόοδο του παιδιού. Παρά το γεγονός ότι τελικά κάποια παιδιά όντως ξεπερνούν τη συγκεκριμένη διαταραχή χωρίς θεραπεία, ίσως περάσουν αρκετά χρόνια αντιμετωπίζοντας σημαντικές δυσκολίες και χάνοντας δραστηριότητες που αντιστοιχούν στην ηλικία τους. Η μεγάλη διαφορά μεταξύ της επιλεκτικής αλαλίας και της ντροπαλότητας είναι ότι τα ντροπαλά παιδιά δεν παύουν να συμπεριφέρονται φυσιολογικά στις διάφορες κοινωνικές περιστάσεις. Αντιθέτως, τα παιδιά με επιλεκτική αλαλία σαστίζουν σε τέτοιες συνθήκες.
Τα παιδιά με την διαταραχή παρουσιάζουν δυσκολίες ομιλίας.
Παρόλο που κάποια παιδιά μπορεί όντως να παρουσιάζουν και καθυστέρηση στην ομιλία, στην πραγματικότητα πρόκειται για δύο διαφορετικές διαταραχές. Πολλά από τα παιδιά με την διαταραχή δεν παρουσιάζουν κανένα πρόβλημα ομιλίας ή κάποια μαθησιακή διαταραχή. Σε περιπτώσεις που τα παιδιά δεν είναι σε θέση να επικοινωνήσουν με ενήλικες που δεν ανήκουν στο οικείο περιβάλλον τους, οι λεκτικές τους ικανότητες ίσως είναι δύσκολο να αξιολογηθούν.
Τα παιδιά είναι αντιδραστικά ή παρουσιάζουν στοιχεία χειριστικής συμπεριφοράς.
Η αντίληψη ότι τα παιδιά «επιλέγουν» την εκλεκτική αλαλία ήταν τόσο διαδεδομένη στο παρελθόν που για κάποιο διάστημα η εκλεκτική αλαλία ήταν γνωστή ως «επιλεκτική αλαλία» με κύριο αίτιο εμφάνισής της να θεωρείται η λανθασμένη ανατροφή του παιδιού. Στην ουσία όμως, η εκλεκτική αλαλία προέρχεται από κοινωνικό άγχος και αμηχανία και όχι από θυμό ή επιθυμία για κυριαρχία. Τα παιδιά τη βιώνουν ως αδυναμία να μιλήσουν. Η επιλεκτική αλαλία είναι διαταραχή άγχουςκαι όχι συμπεριφοράς. Τα παιδιά δεν επιλέγουν να μην μιλούν ή να είναι ξεροκέφαλα.
Αν τους γίνει σαφές ότι είναι απαραίτητο να μιλήσουν, τα παιδιά με επιλεκτική αλαλία θα τα καταφέρουν.
Η πίεση να μιλήσουν προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη ανικανότητα στα παιδιά με την διαταραχή. Αντίθετα, αυτό που χρειάζονται είναι παρεμβάσεις προκειμένου να μειωθεί το άγχος τους και ενθαρρυντική υποστήριξη σε κάθε τους προσπάθεια. Δίνοντας 5 επιπλέον δευτερόλεπτα στο παιδί για να απαντήσει σε μία ερώτηση μπορεί επίσης να αυξήσει τις πιθανότητες να ανακτήσει τη φωνή του.
Αυτή η διαταραχή είναι μία μορφή αυτισμού.
Όταν είναι αγχωμένα, τα παιδιά με την διαταραχή συχνά αντιδρούν με ελλιπή οπτική επαφή, κενή έκφραση ή άλλα είδη συμπεριφοράς που παραπέμπουν σε διαταραχές επικοινωνίας. Ωστόσο, η εκλεκτική αλαλία είναι διαφέρει ριζικά από τον αυτισμό. Τα παιδιά στο φάσμα του αυτισμού παρουσιάζουν ελλιπείς κοινωνικές δεξιότητες και δεξιότητες επικοινωνίας σε όλα τα περιβάλλοντα, ενώ τα παιδιά είναι ιδιαίτερα αμήχανα όταν μιλούν σε ορισμένες περιστάσεις ή σε ορισμένα περιβάλλοντα. Δεν υπάρχει καταγεγραμμένη σύνδεση ή συσχέτιση μεταξύ της επιλεκτικής αλαλίας και του αυτισμού. Το παιδί, ωστόσο, είναι δυνατόν να πάσχει και από τις δύο διαταραχές. Αν, βέβαια, το παιδί έχει μία από τις δύο, αυτό δεν σημαίνει ότι κινδυνεύει περισσότερο να εκδηλώσει και την άλλη.
Εφόσον ξεκαθαρίσαμε τους μύθους για τηνδιαταραχή, ας προχωρήσουμε σε άλλα συχνά ερωτήματα.
Γιατί ένα παιδί αναπτύσσει επιλεκτική αλαλία;
Η επιλεκτική αλαλία, όπως και πολλές άλλες διαταραχές άγχους, είναι δυνατόν να οφείλεται σε πολλές διαφορετικές αιτίες ή να είναι δύσκολο να αποδοθεί σε μία μόνο αιτία. Παρ’ όλα αυτά, είναι γνωστό ότι η επιλεκτική αλαλία συνδέεται με το άγχος. Για παράδειγμα, τα παιδιά συχνά αγχώνονται κάθε φορά που αποχωρίζονται τους γονείς τους (όταν, λόγου χάρη, πηγαίνουν στο σχολείο). Αυτό, λοιπόν, το άγχος εκδηλώνεται ως επιλεκτική αλαλία. Επιπλέον, κάθε καινούργια περίσταση καθίσταται ακόμη πιο αγχωτική για όσα παιδιά αντιμετωπίζουν δυσχέρειες στον λόγο, γλωσσικές δυσκολίες ή δεν είναι εξοικειωμένα με τη γλώσσα που ομιλείται στο περιβάλλον τους.
Τα περισσότερα παιδιά που εμφανίζουν επιλεκτική αλαλία, έχουν μια γενετική προδιάθεση για άγχος. Δηλαδή έχουν "κληρονομήσει" από κάποιο μέλος της οικογένειάς τους την τάση να αναπτύσσουν άγχος και στρες. Συχνά στην νηπιακή φάση εμφανίζουν έντονα σημάδια άγχους, όπως άγχος αποχωρισμού, tantrums με συχνές εκρήξεις και κλάματα, προβλήματα με τον ύπνο και ακραία ντροπαλότητα.
Τα παιδιά με αυτή τη διαταραχή έχουν συχνά σοβαρά ανασταλτική ιδιοσυγκρασία. Μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα με ανασταλτική ιδιοσυγκρασία είναι πιο επιρρεπή στο άγχος από αυτά που δεν έχουν ντροπαλή ιδιοσυγκρασία.
Επίσης, κάποια παιδιά συχνά βιώνουν αισθητηριακή υπερφόρτωση. Κατά συνέπεια, δεν τους είναι καθόλου εύκολο να βρεθούν σε ένα καινούργιο περιβάλλον όπου τα πάντα, άνθρωποι και θόρυβοι, είναι εντελώς ανοίκεια για αυτά. Κάτω από τέτοιες συνθήκες, κλείνονται στον εαυτό τους και δεν μιλούν με άλλα άτομα.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της παιδικής εκλεκτικής αλαλίας;
Τα περισσότερα από τα παρακάτω χαρακτηριστικά προέρχονται από το έντονο άγχος.
- Ανασταλτική Ιδιοσυγκρασία: Συγκρατημένη, δειλή συμπεριφορά με άγχος αποχωρισμού.
- Συμπτώματα Κοινωνικού Άγχους: Πάνω από το 90% των παιδιών με επιλεκτική αλαλία παρουσιάζουν κοινωνικό άγχος. Νιώθουν έντονο άγχος και είναι άβολα, όταν κάποιος τα συστήνει σε αγνώστους .
- Σωματικά Συμπτώματα: Αλαλία, πόνος στην κοιλιά, ναυτία, έμετος, πόνοι στις αρθρώσεις, πονοκέφαλοι, πόνος στο στήθος, δύσπνοια, διάρροια, νευρικότητα, φόβος..
- Εμφάνιση: Πολλά παιδιά εμφανίζουν ένα παγωμένο κενό βλέμμα, έχουν ακαμψία και αποφεύγουν την βλεμματική επαφή όταν νιώθουν άγχος. Αυτό κυρίως συμβαίνει στα παιδιά νεότερης ηλικίας, προσχολικής και σχολικής ηλικίας. Παρόλα αυτά υπάρχουν και περιπτώσεις όπου τα παιδιά έχουν επιλεκτική αλαλία, αλλά έχουν προσαρμοστεί στο σχολικό περιβάλλον τους και δεν παρουσιάζουν την παγωμένη αυτή έκφραση. Μια υπόθεση είναι ότι η αυξημένη συμπαθητική αντίδραση προκαλεί μυϊκή ένταση και παράλυση φωνητικών χορδών.
- Συναισθηματικά: Όταν το παιδί είναι μικρό, μπορεί να μην φαίνεται αναστατωμένο για την αλαλία, καθώς οι συνομήλικοί του είναι πιο δεκτικοί προς αυτόν και τον αποδέχονται. Καθώς όμως τα παιδιά μεγαλώνουν, μπορεί να αναπτύξουν τις αρνητικές επιπτώσεις του άγχους.
- Αναπτυξιακές Διαταραχές: Ένα ποσοστό παιδιών παρουσιάζουν αναπτυξιακές διαταραχές. Μερικές φορές συνυπάρχουν πολλαπλές διαταραχές, όπως η διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή, ο Αυτισμός, Asperger.
- Δυσλειτουργία Αισθητηριακής Επεξεργασίας , Δυσκολία Επεξεργασίας Δεδομένων: Για πολλά παιδιά, οι δυσκολίες αισθητηριακής επεξεργασίας είναι ένας βασικός λόγος για να «κλείσουν στον εαυτό τους» και κατά συνέπεια η αλαλία τους.
- Κοινά συμπτώματα: Επιλεκτικότητα στο φαγητό, δυσκολία διαχείρισης της ουροδόχου κύστης, ευαισθησία στα πλήθη, στα φώτα, στους ήχους, στο άγγιγμα και δυσκολίες στην αυτορρύθμιση.
- Κοινά συμπτώματα εντός του σχολικού περιβάλλοντος: Παραίτηση, παίζουν μόνα τους ή δεν παίζουν καθόλου, διστακτικότητα στην απόκριση, αδυναμία προσοχής, δυσκολία στην ολοκλήρωση μιας εργασίας. Αυτό που πρέπει πάλι να επισημάνουμε είναι ότι τα παραπάνω συμπτώματα δεν υπάρχουν σε ένα περιβάλλον που το παιδί νιώθει οικείο και ασφαλές, όπως το σπίτι του. Σε μερικές περιπτώσεις έχουν διαπιστωθεί προβλήματα ακουστικής επεξεργασίας που οδηγούν σε μαθησιακές δυσκολίες, που τελικά εντείνουν το στρες.
- Συμπεριφορικά Συμπτώματα: Τα παιδιά με την διαταραχή είναι συχνά άκαμπτα και πεισματάρηδες, κακόκεφα, αυταρχικά και δυναμικά στο σπίτι. Μπορεί επίσης να παρουσιάσουν δραματικές εναλλαγές της διάθεσης, Επίσης μπορεί να συμπεριφέρονται αλλόκοτα μπροστά σε φίλους και συγγενείς. Αυτό συμβαίνει γιατί αναπτύσσουν μηχανισμούς άμυνας απέναντι στο άγχος τους.
- Δυσκολία Επικοινωνίας: Μερικά παιδιά μπορεί να δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν, να απαντήσουν άμεσα ακόμα και μη λεκτικά. Δηλαδή δυσκολεύονται να δείξουν κάτι όταν αυτό τους ζητείται.
Η διάγνωση της διαταραχής
Η έγκαιρη διάγνωση της επιλεκτικής αλαλίας είναι ο καλύτερος τρόπος για να βοηθήσετε το παιδί σας να ξεχάσει τη διαταραχή και να προετοιμαστεί για μια ευτυχισμένη ζωή. Αν η εκλεκτική ή επιλεκτική αλαλία δεν διαγνωστεί εγκαίρως, είναι δυνατόν να συνοδεύει το παιδί και στην εφηβεία, ακόμη και στην ενήλικη ζωή του, οδηγώντας το σε χαμηλή αυτοπεποίθηση, απομόνωση και διαταραχή κοινωνικού άγχους.
Πώς, λοιπόν, γίνεται η διάγνωση της επιλεκτικής αλαλίας; Η επιλεκτική αλαλία απαιτεί διάγνωση επαγγελματία, την οποία μπορείτε να εξασφαλίσετε με τη βοήθεια λογοθεραπευτή. Αν υποπτεύεστε ότι το παιδί πάσχει από επιλεκτική αλαλία, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας, προκειμένου να σας παραπέμψει σε αξιόπιστο θεραπευτή.
Η σημασία της επιλεκτικής αλαλίας για τα παιδιά
Ανάλογα με τη σοβαρότητα της επιλεκτικής αλαλίας, το παιδί είναι δυνατόν να εκδηλώσει διάφορα συμπτώματα. Για παράδειγμα, σε σοβαρές περιπτώσεις, το παιδί ενδέχεται να μην μπορεί να επικοινωνήσει με κανέναν τρόπο –ούτε γραπτώς ούτε προφορικώς ούτε με χειρονομίες– με ανθρώπους που δεν βρίσκονται στη ζώνη ασφαλείας του. Από την άλλη, ένα παιδί με ηπιότερη επιλεκτική αλαλία selective mutism μπορεί να επικοινωνεί με απλές χειρονομίες, για να απαντά σε ερωτήσεις ή, σε κάποιες περιπτώσεις, ακόμη και να δίνει σύντομες απαντήσεις.
Να θυμάστε ότι η εκλεκτική ή επιλεκτική αλαλία δεν είναι επιλογή. Φροντίστε να το εξηγήσετε και σε άλλους ενηλίκους οι οποίοι συχνά αποδιοργανώνονται εξαιτίας αυτών των συμπεριφορών. Μια τέτοια περίπτωση είναι οι εκπαιδευτικοί που αναθέτουν ομαδικές εργασίες στα παιδιά. Το παιδί δεν είναι ξεροκέφαλο. Απλώς, σε ορισμένες συνθήκες, αδυνατεί να μιλήσει.
Το παιδί μπορεί να νιώσει ότι υφίσταται κριτική από τους άλλους ανθρώπους όταν μιλάει, εξαιτίας κάποιου τραυλίσματος ή άλλου χαρακτηριστικού της ομιλίας του που ίσως το κάνει να νιώθει άβολα. Ανησυχεί ότι θα τα θαλασσώσει όταν αρχίσει να μιλά και ότι θα το κοροϊδέψουν οι γύρω του. Ακόμα κι αν το παιδί δεν δυσκολεύεται καθόλου να μιλήσει στο σπίτι, ενδεχομένως να αγχώνεται ή να σαστίζει όταν βρίσκεται σε περιβάλλον όπου δεν νιώθει άνετα.
Τι πρέπει να κάνετε όταν επικοινωνείτε με κάποιον που έχει επιλεκτική αλαλία;
Η αντιμετώπιση της διαταραχής είναι απαραίτητη προκειμένου το παιδί να μην αναπτύξει, αργότερα στο μέλλον, άλλες σοβαρές αγχώδεις διαταραχές. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να ζορίζετε υπερβολικά το παιδί. Κάτι τέτοιο θα του προκαλέσει μεγαλύτερο άγχος και θα καθυστερήσει την πρόοδό του.
Επομένως, αντί να πιέζετε συνεχώς το παιδί να λύσει το πρόβλημα της επιλεκτικής αλαλίας του, προσπαθήστε να ακολουθήσετε τις παρακάτω οδηγίες όταν επικοινωνείτε μαζί του.
- Μην επικεντρώνεστε στη σιωπή του. Μην το παρακινείτε συνεχώς να μιλά.
- Επιλέξτε παιχνίδια των οποίων η διεξαγωγή δεν απαιτεί τη χρήση ομιλίας.
- Βοηθήστε το παιδί να αγαπήσει τον εαυτό του.
- Δείξτε κατανόηση για τον τρόπο με τον οποίο το παιδί επικοινωνεί με τους άλλους.
- Μην το επαινείτε κάθε φορά που λέει κάτι. Αυτό θα το κάνει να νιώσει άβολα, καθώς θα θεωρήσει ότι μονίμως αποτελεί το επίκεντρο της προσοχής σας, ίσως περισσότερο από ό,τι τα υπόλοιπα παιδιά.
- Βοηθήστε το να διατηρεί επαφή με τους συνομηλίκους του, αλλά μην το πιέζετε να μιλήσει.
- Μην το επικρίνετε, ιδιαίτερα εάν δεν προφέρει κάτι σωστά ή αν κάνει κάποιο μικρό λεξιλογικό λάθος.
Αν είστε εκπαιδευτικός και αναζητάτε τρόπους για να επικοινωνήσετε αποτελεσματικότερα με τους μαθητές σας που πάσχουν από επιλεκτική αλαλία, συμβουλευτείτε το ενημερωτικό δελτίο της ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Johns Hopkins των ΗΠΑ.
Συμπέρασμα
Οι παραπάνω συμβουλές απευθύνονται σε γονείς, εκπαιδευτικούς ή οποιονδήποτε άλλον άνθρωπο ασχολείται με παιδιά που πάσχουν από εκλεκτική ή επιλεκτική αλαλία. Σκοπός τους είναι η επίτευξη αποτελεσματικότερης επικοινωνίας με αυτά και η δημιουργία καλύτερων σχέσεων. Να θυμάστε ότι η επιλεκτική αλαλία δεν οφείλεται στον δύσκολο ή δύστροπο χαρακτήρα του παιδιού. Αντιθέτως, πρόκειται για αγχώδη διαταραχή που δυσχεραίνει απίστευτα τη ζωή του παιδιού.
Αν, λοιπόν, πρέπει να θυμάστε ένα μόνο πράγμα μετά την ανάγνωση αυτού του άρθρου, κρατήστε στη μνήμη σας το εξής: να συμπεριφέρεστε με επιείκεια στα παιδιά που πάσχουν από επιλεκτική αλαλία selective mutism και να στηρίζετε τις προσπάθειές τους.
Copyright Upbility
Το eBook “Αναγνώριση, Έκφραση & Ρύθμιση Συναισθημάτων | ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΟ ΕΠΙΠΕΔΟ” είναι ένας πλήρης οδηγός για τον εντοπισμό την έκφραση αλλά και τη διαχείριση των δευτερογενών συναισθημάτων ακολουθώντας μια ολοκληρωμένη μεθοδολογία μέσω τριών επιπέδων. Ο εντοπισμός, η κατανόηση και η ανταπόκριση στα συναισθήματα των άλλων είναι πολύ σημαντικές κοινωνικές δεξιότητες. Αυτές οι δεξιότητες μας βοηθούν να κατανοήσουμε και να αναπτύξουμε σχέσεις με άλλους ανθρώπους.
Κατεβάστε το ηλεκτρονικό βιβλίο "Καθυστέρηση Ομιλίας"
Διαβάστε επίσης:
- Επιλεκτική ή Eκλεκτική Aλαλία στα Παιδιά
- Τι γνωρίζετε για την καθυστέρηση λόγου;
- Λογοθεραπεία: τι είναι και ποιος τη χρειάζεται
- Τα 16 πιο συχνά ερωτήματα για την καθυστέρηση ομιλίας (μέρος 2ο)
Υλικό Για Καθυστέρηση Ομιλίας:
- Αναπτυξιακή Λεκτική Δυσπραξία | ΟΔΗΓΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ
- TEST Γλωσσικών Δεξιοτήτων | 3-4 ετών
- TEST Γλωσσικών Δεξιοτήτων | 4-5 ετών
- TEST Γλωσσικών Δεξιοτήτων | 5-6 ετών
- TEST Γλωσσικών Δεξιοτήτων | 6-7 ετών
Σεμινάρια Ειδικών Θεραπευτών Uplearning:
