Δίδυμα & Δυσαναγνωσία

Η ανάγνωση είναι η πιο σημαντική και απαραίτητη δραστηριότητα για τα παιδιά προ-σχολικής και σχολικής ηλικίας. Οι δυσκολίες στην ανάγνωση και η έλλειψη κατανόησης των όσων έχουν διαβαστεί αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά ενός παιδιού με δυσαναγνωσία. Η ελλειμματική ικανότητα φωνολογικής αποκωδικοποίησης των ήχων των γραμμάτων (έλλειψη φωνολογικής ενημερότητας) αποτελεί την κύρια αιτία της δυσαναγνωσίας.

Οι παρακάτω δραστηριότητες, που επιδιώκουν να καλύψουν τις βασικές δυσκολίες στην ανάγνωση, είναι κατάλληλες για τα δίδυμα, καθώς χρειάζεται τη συμμετοχή και των δύο παιδιών. Είναι ευχάριστες και εύκολες στη χρήση, βοηθούν το παιδί που έχει δυσκολίες στην ανάγνωση και ενισχύουν τις ικανότητες του δίδυμου αδελφού στην ανάγνωση.

Παιχνίδια με δύο για την αντιμετώπιση της Δυσαναγνωσίας

Τα υλικά που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για τις παρακάτω δραστηριότητες είναι τα εξής: πλαστικά γράμματα, πλαστελίνη, χαρτόνι, ψαλίδι, κόλλα και περιοδικά.

1.Παιχνίδια για την εκμάθηση της αλφαβήτου: Ο γονέας με τη βοήθεια των παιδιών σχεδιάζουν τα κεφαλαία και τα μικρά, πλαστικά γράμματα (αυτά μπορούν να τα προμηθευτούν σε κάποιο βιβλιοπωλείο) της αλφαβήτου σε λευκό χαρτόνι και τα κόβουν. Τα χρωματίζουν με χρώματα της αρεσκείας τους (καλό είναι τα κεφαλαία γράμματα να γίνουν με σκούρα χρώματα και τα μικρά με ανοιχτά, έτσι ώστε να ξεχωρίζουν), προσέχοντας να μη βγουν από το κενό.

Ο γονέας βάζει σε ημικύκλιο τα κεφαλαία γράμματα και ζητάει από τα παιδιά να τα αντιστοιχίσουν με τα μικρά τους. Τέλος, τα παιδιά τοποθετούν σε ημικύκλιο την αλφάβητο, διαβάζουν ένα-ένα τα γράμματα και τα γυρίζουν ανάποδα. Παίζουν το εξής παιχνίδι: Το ένα παιδί κλείνει τα μάτια του, βάζει τυχαία το δάχτυλό του πάνω σε μια κάρτα και τη γυρίζει. Είναι π.χ.) το /ε/, το διαβάζει και ζητάει από τον αδελφό του να του πει ποιο γράμμα είναι μετά ή πριν και να βρει από τοn χώρο που βρίσκεται, ένα αντικείμενο που να ξεκινάει από αυτό το γράμμα. Κερδίζει αυτός που βρίσκει τα περισσότερα γράμματα ή αντικείμενα που να ξεκινούν από αυτά.

2. Παιχνίδια για τους ήχους των γραμμάτων της αλφαβήτου: Τα παιδιά παίρνουν πλαστελίνη, πλάθουν τα γράμματα της αλφαβήτου και τα βάζουν σε σειρά έτσι ώστε να φτιάξουν την αλφάβητο. Κάθονται μπροστά από έναν καθρέφτη, παίρνουν ένα-ένα τα γράμματα της αλφαβήτου και με τη βοήθεια του γονέα προφέρουν τους ήχους. Έπειτα, ξαναπαίρνουν τα γράμματα της αλφαβήτου από πλαστελίνη και τα τοποθετούν σε ημικύκλιο. Ο γονέας παίρνει, τυχαία, ένα γράμμα, ζητάει από τα παιδιά να προφέρουν τον ήχο του γράμματος και να βρουν από κάποιο περιοδικό ή από τοn χώρο που βρίσκονται, λέξεις που να ξεκινούν από αυτά τα γράμματα, προφέροντας πάλι τους ήχους.

Έπειτα, ο γονιός βρίσκει μερικά αντικείμενα από το δωμάτιο των παιδιών και τους ζητάει να τα τοποθετήσουν σε σειρά, ανάλογα με το αρχικό γράμμα της κάθε λέξης, προφέροντας τον ήχο του γράμματος. Τέλος, ο γονιός με τα παιδιά παίζουν το εξής παιχνίδι: «-Παιδιά, βρείτε μου αντικείμενα που να ξεκινούν από το γράμμα «α» ή από το γράμμα «π» και να μου τα φέρετε στο τραπέζι. Κερδίζει αυτός που θα μου φέρει τα περισσότερα αντικείμενα και θα προφέρει σωστά τους ήχους των γραμμάτων».

3. Παιχνίδια για τη γραφή των γραμμάτων της αλφαβήτου: Τα παιδιά βάζουν σε ημικύκλιο την αλφάβητο και περνάνε με το χέρι τους όλα τα γράμματα, προφέροντας τους ήχους. Παίρνουν τα γράμματα και φτιάχνουν όσες περισσότερες λέξεις μπορούν. Τις χωρίζουν πρώτα σε συλλαβές π.χ. τη λέξη «μήλο», τη χωρίζουν σε «μή-λο», τις διαβάζουν πρώτα ως συλλαβές, τις ενώνουν και τις ξαναδιαβάζουν, περνώντας κάθε φορά το δάχτυλό τους πάνω από τις λέξεις. Έπειτα, σ’ ένα λευκό χαρτόνι κολλούν κάποιες από τις λέξεις που έφτιαξαν.

Τέλος, παίζουν το εξής παιχνίδι: Το ένα παιδί γυρνάει την πλάτη του προς το άλλο παιδί. Αυτό, με τη σειρά του, σχηματίζει στην πλάτη του αδελφού του κάποια γράμματα της αλφαβήτου και του ζητάει να του τα ονοματίσει. Έπειτα, αφού το άλλο παιδί έχει βρει το γράμμα, του ζητάει να σχηματίσει με την πλαστελίνη μια λέξη που να ξεκινάει από αυτό το γράμμα και να την περάσει με το χέρι του. Κερδίζει το παιδί που θα έχει βρει τα περισσότερα γράμματα και θα έχει σχηματίσει τις περισσότερες λέξεις.

Η δυσαναγνωσία, όπως και κάθε μαθησιακή δυσκολία, αντιμετωπίζεται αρκεί να γίνει η διάγνωση έγκαιρα. Τα παιχνίδια που περιγράφονται στο παρόν άρθρο έχουν περιθώρια εμπλουτισμού, αρκεί να αφήσουμε τα παιδιά να χρησιμοποιήσουν τη φαντασία τους. Η ανάγνωση αποτελεί ένα πολύ σημαντικό μέρος στη ζωή των παιδιών και το πρώτο βήμα για να μάθουν να διαβάζουν σωστά είναι η εκμάθηση της αλφαβήτου. Γι’ αυτό αξίζει τον κόπο να τα βοηθήσουμε.

H κα Δημητριάδου είναι η συγγραφέας του eBook "Γραμματική με μια άλλη Οπτική"

 και Εισηγήτρια του σεμιναρίου  Eξ αποστάσεως εκπαίδευση σε μαθητές με Δυσλεξία και Μαθησιακές δυσκολίες

Ιωάννα Δημητριάδου

Ειδική Παιδαγωγός

Βιβλιογραφία

Funnell, E. & Stuart, M. (1995): Learning to Read: Psychology in the classroom.

Dodd, B. (2001): Differential Diagnosis & Treatment of Children with Speech

disorder.

Eide, B. & Eide, F. (2011): The Dyslexic Advantage: Unlocking the hidden Potential

of the Dyslexic Brain.

Goswami, U. & Bryant, P. (1999): Phonological Skills and Learning to Read.

Προτεινόμενο υλικό για μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες