Ανάπτυξη της φωνολογικής επίγνωσης ενημερότητας
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΚΛΙΜΑΚΑ ΡΙΜΑ
- Φτιάξτε ποιηματάκια μαζί με το παιδί, όπου εσείς θα λέτε την αρχή και εκείνο θα συμπληρώνει το τέλος, π.χ. “Πω πω! Έσπασε η κούπα, φέρε γρήγορα τη .......................(
σκούπα).” - Πείτε μια λέξη στο παιδί και μετά βρείτε μαζί κι άλλες που ομοικαταληκτούν, π.χ. Εύρεση λέξεων που τελειώνουν σε /ακι/ , όπως πουλάκι, χεράκι, παιδάκι, κεράκι.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΚΛΙΜΑΚΑ ΣΥΛΛΑΒΗ
Κατάτμηση λέξεων σε συλλαβές- Δρόμος. Το παιδί παρατάσσει τις κάρτες ή εικόνες από περιοδικά ή εφημερίδες για να φτιάξει ένα δρόμο και οδηγεί ένα όχημα πάνω στις κάρτες λέγοντας κάθε μια από τις λέξεις που περνά από πάνω. Στη συνέχεια αναλύει την κάθε λέξη σε συλλαβές. Π.χ. / μήλο /.Το παιδί καλείται να κόψει τη λέξη σε συλλαβές και να πει /μή - λο/. Η ίδια δραστηριότητα γίνεται με τρισύλλαβες, τετρασύλλαβες και πολυσύλλαβες λέξεις.
- Κρυφτό. Κρύβουμε τις κάρτες σε εμφανή μέρη στο δωμάτιο. Το παιδί ψάχνει να βρει τις λέξεις που έχουν 2 συλλαβούλες και μας φέρνει τις κάρτες τους. Στη συνέχεια ψάχνει να βρει τις τρισύλλαβες λέξεις κοκ.
- Σούπερ Μάρκετ. Ανοίγουμε κάθε σακούλα από το σούπερ μάρκετ ξεχωριστά, μαζί με το παιδί. Αφού διαλέξει ποια σακούλα θέλει, κοιτάει ένα- ένα τα πράγματα προσεχτικά. Τότε του λέμε μία - μία και με σωστή σειρά, όλες τις συλλαβές της λέξης που θέλουμε να μας δώσει. Π.χ. Δώσε μου το /ξυ/, /ρα/, /φά/, /κι/. Το παιδί καλείται να σας δώσει το σωστό αντικείμενο.
- Ο Μικρός Βοηθός. Εξηγούμε στο παιδί ότι θα χρειαστούμε τη βοήθειά του, για να τακτοποιήσουμε το σπίτι, με τον εξής παιχνιδιάρικο τρόπο: Π.χ. Φέρε μου τη /σκού/, /πα/ ή δώσε μου το /μα/, /ξι/, /λά/, /ρι/. Το παιδί καλείται να σας φέρει το ζητούμενο αντικείμενο.
- Δίνονται στο παιδί ζωγραφιές που εικονίζουν λέξεις. Το παιδί καλείται να βρεί και να ενώσει αυτές τις λέξεις που αρχίζουν από την ίδια συλλαβή (π.χ κότα - κόλα) ή που περιέχουν μια ίδια συλλαβή (π.χ. βαράκι - δωράκι ) ή που τελειώνουν στην ίδια συλλαβή (π.χ. ρόδι - πόδι ).
- Επιτραπέζια παιχνίδια, όπως το φιδάκι, η τόμπολα, ο γκρινιάρης, η ρουλέτα μπορούν να χρησιμοποιηθούν αν οι ζωγραφιές τους είναι κατάλληλες. Αν όχι κολλάμε εμείς εικόνες ή μικρές φωτογραφίες. Π.χ. στο φιδάκι βάζουμε εικόνες ή ζωγραφιές σε όλο του το σώμα,ρίχνουμε το ζάρι, μας δείχνει τον αριθμό π.χ. 4 και μετρώντας φτάνουμε στην εικόνα που μας έτυχε. Το παιδί καλείται να βρει ποια είναι η πρώτη, η δεύτερη, η τρίτη ή η τελευταία συλλαβή, ανάλογα με την εντολή που του έχουμε δώσει.
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΚΛΙΜΑΚΑ ΦΩΝΗΜΑ
Ανάλυση λέξεων σε φωνήματα- Δίνετε προφορικά συλλαβές και λέξεις στο παιδί και εκείνο καλείται να πει ένα-ένα όλα τα φωνήματα τους με σωστή σειρά.
- Ξεφυλλίζετε μαζί με το παιδί περιοδικά/εφημερίδες/βιβλία κ.τ.λ. ή ακόμα και αν πάτε στο σούπερ μάρκετ, στα μαγαζιά ή μία βόλτα. Το παιδί διαλέγει εικόνες/αντικείμενα όπου θα ονομάσει και έπειτα θα πρέπει να αναλύσει την κάθε μία σε φωνήματα. Για παράδειγμα βλέπει μία φωτογραφία που απεικονίζεται ένα δάσος, δέντρα, άνθρωποι που τρέχουν, ζώα κ.τ.λ.Το παιδί θα πρέπει να ονομάσει π.χ. “δάσος” και μετά να σας πει μία-μία τις φωνούλες “δ-ά-σ-ο-ς”.
- Θα σου πω κάποιες φωνούλες αργά, και εσύ θα βρεις ποια είναι η λέξη που σχηματίζουν.
- Δίνετε μία φωτογραφία στο παιδί που απεικονίζονται διάφορα αντικείμενα και του λέτε την εξής οδηγία : κοίτα καλά την εικόνα και εγώ θα σου λέω μία μία τις φωνούλες και εσύ θα πρέπει να μαντέψεις την εικόνα που σου ονόμασα.
- Την ίδια δραστηριότητα μπορείτε να την πραγματοποιήσετε στη διαδρομή σας με το αυτοκίνητο, σε μία βόλτα που θα πάτε κ.τ.λ
- Πείτε στο παιδί σας ζευγάρια λέξεων και ζητήστε του να σας πει αν αρχίζουν ή αν τελειώνουν από το ίδιο φώνημα.
- Δείξτε μια πολυαισθητηριακη εικόνα( εικόνα με πολλά ερεθίσματα) και ζητήστε από το παιδί να σας δείξει όσα αντικείμενα αρχίζουν, τελειώνουν ή περιέχουν το φώνημα- στόχο.
Αφιερώστε λίγο χρόνο και διαβάστε:
Υλικό για Φωνολογική επίγνωση:
